Ο Δρ. Δημήτρης Καραγιάννης σε βοηθάει να καταλάβεις ποιο είναι το πραγματικό νόημα της ευτυχίας, καταρρίπτοντας τις 4 μεγαλύτερες παρανοήσεις σχετικά με αυτήν.
Όλο και περισσότερες έρευνες αλλά και η επιστημονική γνώση των ειδικών αποκαλύπτουν δεδομένα για την ευτυχία, που έρχονται σε σύγκρουση με τις καθιερωμένες αντιλήψεις των περισσότερων ανθρώπων για τις παραμέτρους που σχετίζονται με αυτή. O Δρ. Δημήτρης Καραγιάννης, ψυχίατρος–ψυχοθεραπευτής, σχολιάζει μερικές από τις πιο διαδεδομένες πεποιθήσεις που υπάρχουν γύρω από την ευτυχία, καθώς και κάποιες νέες έρευνες σχετικά με αυτήν. Ας δούμε, λοιπόν, ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες παρανοήσεις για την ευτυχία που φαίνεται ότι αρχίζουν να καταρρίπτονται.
Τα χρήματα (δεν) φέρνουν την ευτυχία;
Εδώ πρόκειται για μια διπλή παρεξήγηση, επειδή αρκετές έρευνες των τελευταίων χρόνων δείχνουν ότι όσοι ζουν σε χώρες με οικονομική ευμάρεια δηλώνουν πιο αυξημένα επίπεδα ικανοποίησης και ευχαρίστησης, από όσους ζουν στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη.
Ταυτόχρονα, μέσα στον δυτικό κόσμο εξαπλώνεται σαν επιδημία η υπαρξιακή κατάθλιψη, αφού άνθρωποι που έκαναν τα πάντα για να έχουν τα πάντα, στο τέλος νιώθουν αφόρητα άδειοι.
Η βασική παράμετρος ευτυχίας είναι ένας άνθρωπος να έχει τόσα χρήματα, ώστε να ικανοποιούνται οι βασικές ανάγκες του.
Η προσωπική στάση ζωής και το αξιακό σύστημα του κάθε ανθρώπου, που δεν περιορίζεται στην κατανάλωση αντικειμένων, στιγμών και σχέσεων, οδηγεί στη βίωση της ευτυχίας, ανεξάρτητα από το ποια είναι η οικονομική του κατάσταση.
Χαρίζοντας ένα δώρο κάνεις τον άλλο ευτυχισμένο;
Κι όμως, ισχύει κυρίως το αντίστροφο. Το να λαμβάνεις δώρα στις γιορτές ή στα γενέθλιά σου είναι σίγουρα κάτι που σε γεμίζει χαρά. Παρ’ όλα αυτά οι ειδικοί, μετά από έρευνες πάνω σ’ αυτό, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το άτομο που αγοράζει και τυλίγει τα δώρα που θα προσφέρει νιώθει πιο θετικά συναισθήματα από εκείνον που τα λαμβάνει. Πιο συγκεκριμένα, έρευνα του Harvard University, βασισμένη σε στοιχεία από συμμετέχοντες 136 διαφορετικών χωρών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα επίπεδα χαράς αυξάνονται, όταν κάποιος αξιοποιεί τα χρήματα για κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο και όχι για τον εαυτό του. Οι επικεφαλής μίας ακόμη μελέτης από το τμήμα ψυχολογίας του Lubeck University υποστηρίζουν ότι υπάρχει εγκεφαλική σύνδεση ανάμεσα στη γενναιοδωρία και το συναίσθημα της ευτυχίας, κάτι που προφανώς βοηθά τους ανθρώπους να κατακτήσουν και να διατηρήσουν τις βασικές δεξιότητες κοινωνικοποίησης.
Η ευτυχία είναι στιγμές;
Η ανθρώπινη ύπαρξη αποτελείται από δυο ξεχωριστούς εαυτούς: αυτόν της πρόσκαιρης εμπειρίας και αυτόν της μακράς μνήμης. Ο πρώτος ζει για την στιγμή, ενώ ο δεύτερος απολαμβάνει τη ζωή σαν συνέχεια.
Εκείνοι που εκτιμούν τη συγκίνηση της στιγμής είναι αυτοί που έχουν ανάγκη από κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες για να νιώσουν ευχαρίστηση.
Να ενθουσιαστούν από μια καινούρια γνωριμία, να ζήσουν κάποιες στιγμές έντονης σεξουαλικότητας, να επισκεφτούν καινούργια μέρη, να δοκιμάσουν καινούργια πράγματα ή να επιδοθούν σε πιο έντονες δραστηριότητες, όπως να κατέβουν μια χιονισμένη βουνοπλαγιά κάνοντας σκι ή να διασχίσουν ένα φουσκωμένο ποτάμι με το καγιάκ.
Συνήθως αυτά τα άτομα αντιλαμβάνονται την ευτυχία σαν μια διαρκή αναζήτηση της επόμενης νέας συναρπαστικής εμπειρίας και δεν αντιλαμβάνονται την αξία της ζωής τους σαν μια συνεχόμενη πορεία.
Την ίδια ώρα, υπάρχουν κάποιοι που δεν αρνούνται τις συναρπαστικές εμπειρίες, αλλά γνωρίζουν τον τρόπο να βιώνουν την ευτυχία ακόμη και στην καθημερινότητά τους. Bρίσκουν τον τρόπο να χαίρονται την εργασία τους και να είναι δημιουργικοί σε κάθε ευκαιρία. Δεν βαρυγκωμούν για τις δυσκολίες της ζωής, αλλά χαίρονται τις λύσεις που παράγουν. Φροντίζουν τα παιδιά τους, αλλά και τον εαυτό τους. Δεν γκρινιάζουν στις προσωπικές τους σχέσεις, και είναι εκείνοι που θα παράγουν προτάσεις, προσκλήσεις και ένα θετικό κλίμα στο περιβάλλον τους.
Γι’ αυτούς το αίσθημα της ευτυχίας μπορεί να αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς τους και γι’ αυτό έχει και διάρκεια, καθώς η καθημερινότητα αποτελεί γι’ εκείνους όχι κάτι που τους εγκλωβίζει στην ανία αλλά κάτι που τους χαρίζει συνέχεια και ασφάλεια, για να υπερασπίζονται την ομορφιά της ζωής.
Είσαι ευτυχισμένος μόνο όταν είσαι χαρούμενος;
Η αυθεντική ψυχολογία ενθαρρύνει τους ανθρώπους να απορρίψουν την συγκεκριμένη νοοτροπία και να μάθουν να αναγνωρίζουν και να αγκαλιάζουν όλα τα συναισθήματα που βιώνουν.
Η χαρά δεν είναι το μόνο αποδεκτό συναίσθημα. Χρειάζεται να αποδεχτούμε εξίσου τη λύπη, τον θυμό, τον φόβο. Εκτός του ότι έχουν λόγο ύπαρξης, έχουν να μας πουν πολλά για τον εαυτό μας.
Το διαρκές αγωνιώδες κυνήγι της ευχαρίστησης κρύβει μαυρισμένες και απελπισμένες ψυχές, που όσο και αν προσωρινά μοιάζουν ότι τα καταφέρνουν και αποπνέουν εξωτερικά μια σιγουριά, είναι ζήτημα χρόνου το πότε θα βγει στην επιφάνεια η μαυρίλα τους.
Μια επίσης μεγάλη παρανόηση είναι το ότι χαρά και ευχαρίστηση ταυτίζονται. Η ευχαρίστηση είναι δοσμένη και πρόσκαιρη, ενώ η χαρά είναι εσωτερική κατάκτηση και γι’ αυτό μπορεί να υπάρχει, ακόμη και στις πολύ δύσκολες καταστάσεις.
Είναι σημαντικό επομένως να μην εγκλωβίζεσαι σε επιλογές που είναι αποδεκτές από τη μάζα ως συνώνυμες της χαράς, αλλά να μπορείς να ξεχωρίζεις κάθε φορά τι είναι αυτό που πραγματικά δίνει νόημα σε εσένα.
