Ερμηνεία εικόνας της Γέννησης

                                 Ερμηνεία της εικόνας της Γέννησης του Κυρίου

                          

Γεμάτοι ιερές εικόνες είναι οι Ναοί μας. Όχι μόνο για να τις ασπαζόμαστε οι πιστοί. Κάθε εικόνα είναι κι ένα ολόκληρο βιβλίο, που μας διδάσκει. «Βιβλία των αγραμμάτων» ονομάζει τις εικόνες ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, γιατί αποτυπώνονται εκεί παραστατικά η διδασκαλία της Εκκλησίας μας ή και οι βίοι των αγίων μας. Αυτά, δηλαδή, που ένας μορφωμένος θα διάβαζε σε διάφορα βιβλία. Ας δούμε, όμως, τι μπορεί κανείς να «διαβάσει» στην εικόνα της Γέννησης του Κυρίου!

Η εικόνα
Το μαύρο τριγωνικό σπήλαιο συμβολίζει τη σκοτεινιά του προχριστιανικού κόσμου.

Μέσα στη φάτνη βρίσκεται το «Παιδίον» τυλιγμένο σε λευκά σπάργανα. Πίσω απ’ τη φάτνη βρίσκονται δύο ζώα, ένα βόδι κι ένα γαϊδουράκι. Η παρουσία τους εκεί εξηγείται από την προφητεία του Ησαΐα: «Γνωρίζει το βόδι τον ιδιοκτήτη του και ο όνος τη φάτνη του Κυρίου του. Ο Ισραήλ όμως δε με γνωρίζει και ο λαός μου δε με καταλαβαίνει», (Ησ. 1,3).

Οι άγγελοι βρίσκονται στο πάνω μέρος της εικόνας. Οι μισοί δοξολογούν το Θεό και οι άλλοι φέρνουν την καλή αγγελία στους ποιμένες. Ο αστέρας δείχνει τη φάτνη.

Στο κέντρο της εικόνας βρίσκεται η Παναγία. Είναι η πιο μεγάλη απ’ όλα τα άλλα πρόσωπα για να τονισθεί η συνεισφορά της στη σωτηρία του ανθρώπου.

Στο κάτω μέρος της εικόνας εμφανίζεται ο Ιωσήφ, σκεπτικός για όλα όσα συμβαίνουν. Δίπλα του, μεταμφιεσμένος με τη μορφή γέροντα, ο Σατανάς προσπαθεί να σπείρει αμφιβολία στην ψυχή του δίκαιου γέροντα. Επιτείνει μάλιστα τις αμφιβολίες του Ιωσήφ για την παρθενία της Θεοτόκου μπήγοντας στη γη το ραβδί του και υπαινισσόμενος ότι όσο είναι δυνατόν το ξερό ραβδί να βλαστήσει, άλλο τόσο η Παναγία είναι δυνατόν να είναι Παρθένος. Όμως το ραβδί πετάει φύλλα!
Τέλος, ο Ιωσήφ ζωγραφίζεται στην άκρη της εικόνας κι όχι μαζί με την Παναγία και το Χριστό γιατί δεν είναι πατέρας, αλλά μόνο προστάτης της οικογένειας.

Ερμηνεία της εικόνας
ΦΑΤΝΗ: Βρίσκεται στο κέντρο της εικόνας μέσα σε ένα μαύρο τριγωνικό σπήλαιο που φανερώνει τη σκοτεινιά του προχριστιανικού κόσμου, μέσα στον οποίο λάμπει το Θείο Βρέφος. Πίσω από τη Φάτνη βρίσκονται δύο ζώα ένα βόδι και ένα γαϊδουράκι.

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΣ: Φεγγοβολεί μέσα στα λευκά σπάργανά Του. Όλοι οι λαοί Τον περίμεναν. Όλοι οι άνθρωποι, εκτός απ’ τον Ηρώδη, χαίρονται για τον ερχομό Του.

ΠΑΝΑΓΙΑ: Στο κέντρο της εικόνας είναι και η Παναγία ξαπλωμένη. Η γυναίκα που έφερε στον κόσμο τον Σωτήρα Του. Κουρασμένη από τη Γέννα και γι’ αυτό, ξαπλωμένη. Με σεβασμό, όμως, κοιτάζει το Θείον Βρέφος, που γέννησε. Η παρουσία της εκεί, δηλ. στο κέντρο της εικόνας, δείχει πως στο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου, βοηθά και το ανθρώπινο γένος.

ΑΓΓΕΛΟΙ: Στο πάνω μέρος της εικόνας οι μισοί δοξολογούν το Θεό: «Δόξα στον ύψιστο Θεό και ειρήνη στη Γη και ευαρέσκεια στους ανθρώπους», και οι άλλοι φέρνουν καλά νέα στους ποιμένες: «Γεννήθηκε για σας σήμερα σωτήρας»!

ΜΑΓΟΙ (δηλ. αστρολόγοι, βασιλιάδες και ιερείς): Στην άλλη μεριά της εικόνας είναι οι Μάγοι άλλοτε πεζοί και άλλοτε πάνω σε καμήλες κρατώντας τα δώρα τους έρχονται απ’ την Ανατολή για να προσκυνήσουν τον «νεογέννητο βασιλιά των Ιουδαίων». Μπροστά τους είναι το Αστέρι, το μήνυμα που στάλθηκε από τον Ουρανό για να τους οδηγήσει στον αναμενόμενο Λυτρωτή.

Ο ΓΑΪΔΑΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΒΟΔΙ! Τα ζώα του στάβλου, που με το χνώτο τους ζεσταίνουν τον Χριστό. Συμβολίζουν του Ιουδαίους και τους Eθνικούς, που δεν είχαν γνωρίσει ακόμη τον Λόγο του Θεού. Το σκοτάδι της σπηλιάς συμβολίζει αυτήν την άγνοια.

ΙΩΣΗΦ: Στο κάτω αριστερό μέρος βρίσκεται ο Ιωσήφ, ο προστάτης της Παναγίας και του μικρού Ιησού. Ο «γέρος» δίπλα του είναι ο διάβολος που τον βάζει σε σκέψεις γύρω από την αγνότητα της Μαριάμ.

ΛΟΥΤΡΟ: Στο κάτω δεξί μέρος της εικόνας ζωγραφίζεται το πρώτο λουτρό. Δεν μαρτυρείται στα ιερά Ευαγγέλια κι ούτε μπορεί να έγινε στην ερημιά του σπηλαίου. Δηλώνει, όμως, έτσι ο αγιογράφος την ανθρώπινη φύση του Κυρίου. Ο Χριστός ήταν και άνθρωπος και είχε τις απαιτήσεις της ανθρώπινης φύσης.

Πηγή: Κοίμηση Θεοτόκου Φανερωμένης Χολαργού

Πανάγιος Τάφος ΕΜΠ

Μια σπουδαία ανακάλυψη ή μάλλον ορθότερα επιστημονική επιβεβαίωση, έκαναν τα στελέχη του ΕΜΠ όπως την παρουσιάζει το National Geographic ότι ο Τάφος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ είναι αυθεντικός, εκείνος δηλαδή που έστησαν οι Ρωμαίοι στα μέσα του 4ου αιώνα!
Ουσιαστικά αυτό που επιβεβαίωσαν οι επιστήμονες του ΕΜΠ είναι ότι παρά τις δεκάδες καταστροφές του τάφου και την ισοπέδωσή του το 1007, τα πιο αρχαία υλικά της κατασκευής χρονολογούνται από τους ρωμαϊκούς χρόνους και ότι τα ερείπια του σπηλαίου που βρίσκεται μέσα στην εκκλησία στους Άγιους Τόπους, είναι μέρος του αρχικού ταφικού μνημείου που είχαν πρώτοι κατασκευάσει οι Ρωμαίοι. Τις αποκαλύψεις έκανε στο National Geographic η καθηγήτρια του ΕΜΠ Τόνια Μοροπούλου.
Συγκεκριμένα, η επιστημονική χρονολόγηση έδειξε ότι τα πετρώματα του μνημείου χρονολογούνται στο 345 μΧ, την ώρα που γνωρίζουμε από ιστορικές πηγές ότι οι Ρωμαίοι είχαν εντοπίσει το ακριβές σημείο της ταφής του Ιησού το 326. Όταν οι εκπρόσωποι του Μεγάλου Κωνσταντίνου έφτασαν στην Ιερουσαλήμ ένα χρόνο νωρίτερα με σκοπό να εντοπίσουν το σημείο ταφής του Χριστού, εστίασαν από την πρώτη στιγμή σε έναν ναό που είχε χτιστεί 200 χρόνια νωρίτερα. Τον αναστήλωσαν και άρχισαν τις ανασκαφές, ανακαλύπτοντας έναν τάφο, σκεπασμένο από μια «σπηλιά» ασβεστόλιθου. Η κορυφή του σπηλαίου αυτού είχε αφαιρεθεί, προκειμένου να αποκαλύπτεται το εσωτερικό του τάφου, ενώ το Άγιο Κουβούκλιο ήταν χτισμένο γύρω - γύρω. Στο εσωτερικό του τάφου, όπως αποκαλύφθηκε από τις πρόσφατες έρευνες του Πολυτεχνείου, βρίσκεται ένα μακρόστενο ξύλινο «ταφικό κρεβάτι», όπου πιστεύεται ότι τοποθετήθηκε το σώμα του Ιησού μετά την Σταύρωση, ενώ το μάρμαρο που το καλύπτει πιστεύεται ότι τοποθετήθηκε εκεί το αργότερο το 1555 μΧ.
«Αν και είναι αρχαιολογικά αδύνατον να επιβεβαιωθεί ότι ο τάφος είναι το σημείο ταφής ενός Εβραίου που ήταν γνωστός ως Ιησούς από την Ναζαρέτ και ο οποίος σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη σταυρώθηκε στην Ιερουσαλήμ το 30 ή το 33 μΧ, οι νέες επιστημονικές χρονολογήσεις επιβεβαιώνουν πως η πρώτη κατασκευή του ταφικού μνημείου έγινε την εποχή του Κωνσταντίνου, του πρώτου Χριστιανού αυτοκράτορα της Ρώμης», αναφέρει το δημοσίευμα.

Η έρευνα του ΕΜΠ
Το ΕΜΠ προχώρησε σε εργασίες αναστήλωσης του μνημείου και άνοιξε για πρώτη φορά τον τάφο τον Οκτώβριο του 2016 όταν και πήραν δείγματα για να προχωρήσουν την έρευνά τους.
Μεγάλη έκπληξη για τους επιστήμονες ήταν το γεγονός ότι κάτω από το μάρμαρο στον τάφο βρήκαν ένα παλαιότερο, σπασμένο μάρμαρο με έναν σταυρό επάνω του, το οποίο βρισκόταν ακριβώς πάνω από το ταφικό κρεβάτι.
Αυτή η δεύτερη μαρμάρινη πλάκα αποτέλεσε σημείο διαφωνίας μεταξύ των επιστημόνων. Αλλοι υποστήριζαν ότι προέρχεται από την περίοδο των Σταυροφορειών, ενώ άλλοι υποστήριζαν ότι είναι πρωθύστερη. Η έρευνα του ΕΜΠ απέδειξε κάτι πολύ σπουδαιότερο που κανείς μέχρι τότε δεν τολμούσε ούτε καν να ισχυριστεί: Οτι αυτή η μαρμάρινη πλάκα ήταν η πρώτη εκείνη που τοποθετήθηκε επί επί Ρωμαϊκής εποχής, υπό τις εντολές του Μέγα Κωνσταντίνου, στο πρώτο ταφικό μνημείο για τον Χριστό.
Πέραν αυτού οι επιστήμονες του ΕΜΠ, κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης του Αγίου Κουβουκλίου προσδιόρισαν ότι μεγάλο μέρος της ταφικής σπηλιάς παραμένει περικλεισμένο μέσα στα τοιχώματα του ιερού. Τα δείγματα κονιάματος που ελήφθησαν από υπολείμματα του νότιου τοίχου της σπηλιάς χρονολογούνται από το 335 έως και το 1570, γεγονός που έδωσε ακόμα περισσότερα στοιχεία για την κατασκευή της ρωμαϊκής περιόδου, αλλά και την αποκατάσταση του 16ου αιώνα, που ήταν άλλωστε γνωστή. Το κονίαμα που ελήφθη από την είσοδο του τάφου χρονολογείται στον 11ο αιώνα και είναι σύμφωνο με την ανακατασκευή του Αγίου Κουβουκλίου, μετά την καταστροφή του το 1007.
«Είναι ενδιαφέρον το πώς αυτά τα κονιάματα όχι μόνο παρέχουν στοιχεία για το αρχαιότερο ιερό στο χώρο, αλλά και επιβεβαιώνουν την ιστορική ακολουθία κατασκευής του Αγίου Κουβουκλίου», είναι η χαρακτηριστική δήλωση της επικεφαλής των ερευνών του ΕΜΠ Καθηγήτριας Τόνιας Μοροπούλου.

Την πόρτα ανοίγω το βράδυ Τ. Λειβαδίτης

Την πόρτα ανοίγω το βράδυ 
Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Την πόρτα ανοίγω το βράδυ,
τη λάμπα κρατώ ψηλά,
να δούνε της γης οι θλιμμένοι,
να ’ρθούνε, να βρουν συντροφιά.
Να βρούνε στρωμένο τραπέζι,
σταμνί για να πιει ο καημός
κι ανάμεσά μας θα στέκει ο πόνος,
του κόσμου αδερφός.
Να βρούνε γωνιά ν’ ακουμπήσουν,
σκαμνί για να κάτσει ο τυφλός
κι εκεί καθώς θα μιλάμε
θα ’ρθει συντροφιά κι ο Χριστός.

π. Λίβυος Το νοημα της ζωής

Συζητώντας με ένα κληρικό της Νότιας Κρήτης για το νόημα της ζωής

Από τον Γιάννη Πανταζόπουλο

Ο πατέρας Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (πατέρας Λίβυος) γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Από όταν ήταν μαθητής Γυμνασίου ήρθε σε επαφή με εναλλακτικούς πολιτικούς, φιλοσοφικούς και μουσικούς δρόμους. Σήμερα ζει στη νότια Κρήτη, στο χωριό Πύργος, μεταξύ Αστερουσίων Ορέων και Λιβυκού Πελάγους. «Ζω ήσυχα και απλά κάπου στο Λιβυκό Πέλαγος. Γι αυτό και Λίβυος», θα μου πει. Με τον πατέρα Χαράλαμπο συναντηθήκαμε ένα Σάββατο βράδυ όταν ήρθε στην Αθήνα για να παρουσιάσει το τελευταίο βιβλίο του, «Κάθε Τέλος Μια Αρχή». Αντικρίζω έναν άνθρωπο χαμογελαστό και έναν κληρικό που έχει μάθει να ακούει, να μαθαίνει και να αφιερώνει το χρόνο του στους άλλους. Με τα βιβλία του θέλει να τονίσει τις ευκαιρίες συμφιλίωσης με τον χαμένο μας εαυτό και να υπογραμμίσει ότι όλα τελικά είναι δρόμος.

«Τα πάντα. Ακόμη και τα αδιέξοδα, κι εκείνα σε αναγκάζουν να πάρεις άλλη κατεύθυνση. Δεν υπάρχει αδιέξοδο. Όλα κάπου οδηγούν», λέει. -Ποιο είναι το τραύμα της εποχής και πώς μπορεί να γιατρευτεί; Ο φόβος. Μια αδιόρατη φοβία που σαρκώνεται σε πρόσωπα και πράγματα, σε θεσμούς και δομές. Οι άνθρωποι φοβούνται απίστευτα, δίχως να μπορούν να προσδιορίσουν αυτόν το φόβο. Η θεραπεία βρίσκεται στην προσπάθεια να αρχίσουμε και πάλι να εμπιστευόμαστε. Τον εαυτό μας, την ζωή και τον Θεό. Αυτό το τρίπτυχο, είναι η επούλωση του τραύματος. Να μάθουμε εκ νέου να αφηνόμαστε στην σχέση τον εαυτό μας, τον άλλο και Άλλον. Να κτίσουμε την ζωή μας στην ελπίδα και την πίστη. Όταν δεν πιστεύεις, κολοβώνεις την ύπαρξη από μια σπουδαία δυνατότητά της. Εκείνης, να μένεις ανοιχτός στο θαυμαστό και το παράδοξο της ζωής. Στην έκπληξή. Σκοτώσαμε την έκπληξη μέσα μας και τώρα πεθαίνουμε από ένα τεράστιο χασμουρητό.

-Μπορεί μια χαμένη γενιά να ανακαλύψει το δρόμο της;
Ο πατέρας Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (πατέρας Λίβυος) Βεβαίως και μπορεί. Αρκεί να είναι δικός της δρόμος, κι όχι αυτός που της είπαν ή την έπεισαν να βαδίσει. Ο δρόμος, είτε προσωπικός είτε συλλογικός. πρέπει να απαντάει στις ανάγκες και τα χαρίσματά μας. Αυτό για να γίνει χρειάζεται να έχουμε εικόνα εαυτού και το σημαντικότερο, να μην αρχίσουμε το γνωστό ψυχικό παιγνίδι, ότι οι παλιοί δεν μας έφτιαξαν καλά το δρόμο γι’ αυτό δεν μπορούμε να βγούμε από το αδιέξοδο. Πρέπει να μιλήσουμε με ψυχικούς όρους μέλλοντος και όχι παρελθόντος. Με ελπίδα και παρρησία, με πάθος και πόθο για το καλύτερο, το ομορφότερο, το γνησιότερο και δυναμικότερο, μέσα και έξω από εμάς. Αυτό όμως χρειάζεται υγιή σχέση με τον εαυτό και την ζωή. Εκεί παίζεται το παιγνίδι, ότι σήμερα έχουμε ανθρώπους δίχως σαφή εικόνα εαυτού. Οι ψυχές έχουν θρυμματιστεί στο φόβο και την συνεχή απειλή. Η απαισιοδοξία διχάζει την ύπαρξη σε ένα ενοχικό παρελθόν και ένα αγχωτικό μέλλον. Σκοτώνει κάθε δυνατότητα του παρόντος.

-Γιατί φοβόμαστε το άδειασμα του νου από τις άχρηστες πληροφορίες;
Γιατί αισθανόμαστε ότι πρέπει να βάλουμε κάτι εκεί μέσα, και εμείς δεν έχουμε κάτι καλύτερο, από το χάος. Άδειος νους σημαίνει ότι πρέπει να έχεις γεμάτη καρδιά. Και εμείς γνωρίζουμε αυτό το ένοχο μυστικό, ότι γεμίσαμε το νου άχρηστες πληροφορίες, γιατί άδειασε η καρδιά μας. Όταν δεν έχεις γεμάτη καρδιά, από Θεό, ανθρώπους, και κάθε μορφή δημιουργίας και έκφρασης, τότε αναζητάς υποκατάστατα. Και αυτά συνήθως γεμίζουν τον νου με απίστευτη φλυαρία, για να σωπάσουν την καρδιά που κραυγάζει την πείνα και την δίψα του νοήματος. Ο νους ξεγελάει προσωρινά, η καρδιά μας πείθει παντοτινά.

-Τελικά, αυτά που μας οδηγούν μπροστά είναι τα σωστά ή τα λάθη;
Και τα δύο. Εάν δεν κάνεις λάθη, δεν μαθαίνεις. Και η ζωή είναι μια τέχνη που δεν μπορεί να στην μάθει κανείς παρά μονάχα αυτή η ίδια. Το λάθος είναι η μήτρα του σωστού. Η αμαρτία της αρετής. Το λάθος δεν είναι κατάρα στην ζωή μας, αλλά ευλογία, ευκαιρία και γραμμή εκκίνησης για νέα και ωραία. Όποιος φοβάται να μην κάνει λάθη, απλά μένει έξω από την ζωή. Λάθη δεν κάνουν μόνο οι νεκροί. Η Σαρλότ Ράμπλινγκ έχει πει πάνω σε αυτό το ερώτημα κάτι σημαντικό το οποίο πάντα θυμάμαι με σεβασμό στην εμπειρία της «Προτιμώ τα λάθη από την ακινησία. Όποιος δεν θέλει να κάνει λάθη κάθεται όλη την ημέρα ξαπλωμένος σε ένα κρεβάτι. Στην περίπτωσή μου δεν μπορώ να κάνω κάτι τέτοιο. Εγώ κάποια στιγμή πρέπει να σηκωθώ επάνω και να κάνω κάτι, οτιδήποτε. Δεν μπορώ την ακινησία. Η διάθεσή μου να κινηθώ είναι τόσο μεγάλη που ξεπερνάει τον φόβο του λάθους…».

-Στην εποχή μας ζούμε και αισθανόμαστε σαν να ‘φταίμε συνέχεια’. Τι εξήγηση δίνετε;
Η ενοχή στον άνθρωπο είναι ενδογενής. Βιώνει εσωτερικά μέσα του, μια πτώση. Μια βαθιά έλλειψη, για την οποία θεωρεί τον εαυτό του ένοχο. Γενικά ο πολιτισμός μας, είναι συμπλεγματικός, ενοχικός στο πυρήνα του. Όταν ο τρόπος ζωής μας δεν απαντά στις βασικές υπαρξιακές ανάγκες μας, περιορίζεται σε εξωτερικούς κανόνες ενός καθωσπρεπισμού που όζει υποκρισίας. Νομοθετούμε στο ποσοστό που δεν ζούμε. Επίσης, να μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και μια παθολογία στην ενοχή που χαρακτηρίζει τους νέους ανθρώπους στις μέρες μας. Εκείνη της νευρωτικής ενοχής. Όταν από μικρό παιδί σε μεγαλώνουν μόνο για επιτυχίες και νίκες, για κυριαρχία και καταξίωση, αργότερα στην ζωή η απογοήτευση, η ενοχή ότι δεν είσαι τέλειος, είναι μοιραία. Η ενοχή τις περισσότερες φορές έχει να κάνει με την αδιόρατη ματιά του άλλου πάνω μας. Με ένα καθρέφτισμα στο βλέμμα του άλλου. Είναι μια εσωτερική ματαίωση του αυτοειδώλου μας και συγχρόνως των απαιτήσεως που έχει ο άλλος από την δική μου ζωή. Στην ζωή τα πράγματα δεν είναι τέλεια. Και δεν μπορεί κανείς να σου ζητάει την τελειότητα, ούτε ο ίδιος σου ο εαυτός.

-Στα δύσκολα ερωτήματα της ζωής, μήπως η θρησκεία είναι η εύκολη απάντηση;
Πολλές φορές συμβαίνει κι αυτό. Πολλοί άνθρωποι, ατομικότητες και συλλογικότητες, μέσα στο φόβο και την ανασφάλεια της ύπαρξης, κατευθύνονται προς την θρησκεία με σκοπό όχι να λύσουν ή να φωτίσουν τα υπαρξιακά τους ερωτήματα, αλλά να τα κρύψουν. Ουσιαστικά θέλουν να σωπάσουν το άγχος που δημιουργεί μέσα τους ο θάνατος. Δεν πάνε στην θρησκεία με σκοπό να ανακαλύψουν, αλλά να καλύψουν. Στην εκκλησία, όμως, για να μιλήσω για τα δικά μας, δεν πάμε για να σωπάσουμε τις εσωτερικές κραυγές μας, αλλά για να τις ομολογήσουμε και κάνουμε διάλογο με τον Θεό και την εκκλησιαστική κοινότητα. Να μοιραστούμε την πτώση και την ανεπάρκειά μας δίχως φόβο, ντροπή και ενοχή. Το ζήτημα δεν είναι ηθικό, αλλά οντολογικό. Δεν είμαι κακός ηθικά, αλλά λίγος οντολογικά. Είμαι φθαρτός και κτιστός, άρα τρεπτός. Ρέπω, πέφτω, χάνομαι και διαλύομαι, προς το μηδέν της αποδόμησης και του θανάτου. Οπότε η ανάγκη μου για απαντήσεις είναι αληθινή. Για μένα η εκκλησία είναι ο χώρος όπου δεν πρέπει να δίνονται οι εύκολες απαντήσεις, αλλά να καταθέτονται τα δύσκολα ερωτήματα της ζωής. Άλλωστε, για τους Χριστιανούς η απάντηση δεν είναι ιδέα, αλλά πρόσωπο. Ο Χριστός.

-Ποιο είναι το κέρδος από τα πάθη του ανθρώπου;
Ότι κατανοεί την μεγάλη δίψα της ύπαρξής του. Τα πάθη δεν είναι κατάρες, αλλά σημεία, και σταθμοί στους οποίους ανακαλύπτουμε πόσο πολύ μας λείπει ο Θεός. Στο πάθος αναγνωρίζεις ότι γεννήθηκες για την ελευθερία. Ότι η πείνα σου για νόημα ξεπερνάει την πτώση του. Ο άνθρωπος είναι μεγαλύτερος από τα λάθη και τα πάθη του. Από τις πτώσεις και τις ρωγμές του βίου του. Όλα τα πάθη του ανθρώπου είναι υποκατάστατα της απουσία του Θεού. Δηλαδή του μεγάλου Άλλου. Του νοήματος της ύπαρξης. Δίχως αυτά δεν θα είμαστε άνθρωποι. Τα πάθη φανερώνουν την «ανθρωπινότητά» μας, αλλά συγχρόνως δεικνύουν ότι μέσα μας ζει και υπάρχει κάτι πιο μεγάλο και απαιτητικό, η ψυχή που διψάσει για Θεό.

-Ποια είναι η φύση της αμαρτίας;
Το κενό και ανεκπλήρωτο. Η βαθιά έλλειψη του ανθρώπου. Η αμαρτία σε ξεγελά. Σε παραπλανά σε κάτι ψευδές και εικονικό. Όμως, προσέξτε, η αμαρτία δεν είναι ηθικό και μόνο γεγονός. Είναι λάθος να το βλέπουμε έτσι. Είναι πρωτίστως υπαρξιακό. Αστοχώ να υπάρξω σε αλήθεια με το Θεό και τον εαυτό μου. Ξεγελιέμαι σε επίπεδο υπαρξιακό και πιστεύω ότι μπορώ μόνος μου να ολοκληρωθώ. Αυτή είναι και η πτώση του Αδάμ. Ένας αρρωστημένος ναρκισσισμός αυτοσωτηρίας, δίχως τον Θεό και τον άλλο. Μια αυτοαναφορική σωτηριολογία. Μια «θέωση» δίχως Θεό, φύση και κτίση. Η αμαρτία μας απομονώνει από το όλον. Μας διαμελίζει και κατακερματίζει. Μας φανερώνει την μερικότητα και όχι την ολότητα των πραγμάτων.

-Τι θα πει ευτυχία;
Γιορτή της ασημαντότητας, αυτό θα πει. Να μπορείς να φωτίζεις τα απλά και καθημερινά. Να χαίρεσαι στα λίγα που γίνονται πολλά. Στιγμές που ζούμε σε αρμονία με τον εαυτό μας, τον άλλον και τον Θεό. Ζωή που δεν περιμένεις τις τέλειες συνθήκες για να χαμογελάσεις αλλά γελάς κι ας μην είναι όλα τέλεια, γιατί ξέρεις ότι με αυτή την μορφή τουλάχιστον δεν θα ξαναϋπάρξουμε. Και συνειδητοποιείς ο η ζωή είναι δώρο Θεού, και δεν μας δόθηκε για να την πετάξουμε στην ρεματιά της μουρμούρας, της αχαριστίας και της μιζέριας. Δυστυχώς όμως, αυτά τα συνειδητοποιούμε όταν είμαστε στα όρια του θανάτου. Εκεί κάπου αρχίζει και η ζωή. Να μάθουμε να λέμε δόξα τον Θεό. Αυτό τα λέει όλα.

-Να αγαπάς τι σημαίνει; Να δίνεις αυτά που δεν έχεις;
Η αγάπη είναι θυσία που δεν λογαριάζει το κέρδος. Είναι δόσιμο που δεν περιμένει ανταλλάγματα. Είναι ανάγκη για να υπάρχουμε. Όταν αγαπάς και αγαπιέσαι είσαι ολοκληρωμένος. Ποτέ μια πράξη και κίνηση αγάπης δεν φέρει θλίψη ή θυμό και στενοχώρια. Αυτά ξεκινούν όταν αρχίζει ο νους να ερμηνεύει και να περιμένει ανταλλάγματα. Δεν μπορείς να δώσεις κάτι που δεν έχεις, μπορείς όμως να δώσεις αυτό που έχεις και δεν είναι άλλο από εμάς τους ίδιους. Ο κόσμος ζητάει την παρουσία μας. Η αγάπη είναι η μια γλυκιά αναστάσιμη παρουσία στην ζωή του άλλου. Όταν αγαπάς, μοσχοβολάς.

-Η ζωή μας χωρίς τον έρωτα θα ήταν ένα λάθος;
Μα δεν υπάρχει ζωή εκεί που δεν ζει ο έρωτας. Γιατί ο έρωτας είναι κίνηση και παραίτηση προς τον άλλον. Ο έρωτας είναι ο μοναδικός χώρος και τρόπος με τον οποίο εισέρχεται στην ζωή μας η εικόνα του παραδείσου. Ο ερωτευμένος ξαναζεί την μακαριότητα του παραδείσου. Δεν υπάρχει ούτε χώρος ούτε χρόνος, μονάχα ένα αιώνιο παρόν της παρουσίας του άλλου. Όλα μεταβάλλονται και μεταμορφώνονται. Η ίδια η ζωή, στην δομή της είναι ερωτική και εκστατική. Είναι πνοή και δύναμις. Σε κερδίζει, την ερωτεύεσαι, την ποθείς, θέλεις να την βιώσεις να την νιώσεις, να την ζήσεις. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε όπου όλοι οι μεγάλοι πατέρες και άγιοι της εκκλησίας διαλέγουν όρους και σκηνές της ερωτικής ζωής των ανθρώπων για να μιλήσουν κατά αναλογία για τον Θείο έρωτα, που είναι η ανώτερη μορφή ερωτικής διάθεσης.

-Στους ηττημένους της ζωής τι απαντάτε;
Ότι θα είναι οι αυριανοί νικητές.

-Πείτε μου ένα μεγάλο μάθημα ζωής που θα σας συντροφεύει για πάντα;
Πολλά, όχι ένα. Γενικά οι καθημερινές δυσκολίες. Οι πόνοι και δοκιμασίες της ζωής μου. Θεωρώ ότι είναι η μοναδική προίκα της ύπαρξής μου. Ο πόνος μου άνοιξε τον δρόμο προς την καρδιά, και μου έκλεισε το μάτι προς όλα τα ωραία της ζωής. Εάν δεν πονέσεις, δεν μαθαίνεις και δεν εκτιμάς. Ο θάνατος αναδεικνύει την αξία της ζωής. Πέφτεις για να σηκωθείς, σταυρώνεσαι για να αναστηθείς.

-Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσετε ποτέ και μια ανεξίτηλη συνάντηση;
Δεν θυμάμαι, περιορίζω την μνήμη μου στο παρόν της ζωής. Οι αναμνήσεις ζουν μέσα μου, δίχως να τις σκέφτομαι. Η καλύτερη ανάμνηση είναι η ίδια η ζωή. Αγωνίζομαι να μην την λησμονήσω.

-Το νόημα της ζωής που κρύβεται; Στις αστοχίες και τις ανείπωτες επιθυμίες;
Να κάνουμε τον Θεό να γελάει. Και τον κάνουμε όταν δεν φοβόμαστε να ζήσουμε το δώρο της ύπαρξης. Το νόημα της ζωής είναι η ίδια η ζωή. Αυτή μας μαθαίνει τα υπόλοιπα.

-Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να αγγίξει την ελευθερία;
Στην συνάντηση με αυτό που τον ξεπερνάει. Αυτό θέλει ρίσκο. Η ελευθερία ανθίζει στο ρίσκο και όχι στο υπολογισμό και τον φόβο. Ελεύθερος είναι εκείνος που έμαθα να κινείται στα όρια του σωστού και του λάθους. Στα όρια του θανάτου και της ζωής. Εκεί κάπου συναντάει και τον Θεό. Στην αυθεντικότητα της ύπαρξής του.

-Έχει αξία σήμερα η συγγνώμη ή έχουμε χαθεί στα εγώ μας;
Τεράστια σημασία. Δίχως αυτή δεν ζούμε. Εάν δεν μάθουμε να χωράμε μέσα μας τον εαυτό μας και τον άλλο, δεν μπορούμε να υπάρξουμε. Η ζωή είναι μια μεγάλη συν-χώρεση. Ένα χώρος όπου πρέπει να υπάρξουμε όλοι μαζί. Η συγνώμη σε πλαταίνει και σε ανοίγει ως άνθρωπο σε άλλες καταστάσεις ζωής. Στο διαφορετικό, το μοναδικό και ιδιαίτερο, στο αλλιώς της ζωής. Γι αυτό επιμένει και παρά πολύ ο Χριστός σε αυτήν. Για τον πλάτυσμα της ύπαρξης.

-Γίνονται θαύματα σήμερα;
Βεβαίως και γίνονται. Τα πάντα είναι ένα θαύμα της παρουσίας του Θεού. Και κυρίως ο άνθρωπος. Ρώτησαν κάποτε ο Άγιο Παχώμιο εάν είδε κάποιο θαύμα στην ζωή, αφού ζούσε τόσα χρόνια ως μοναχός στην έρημο. Και απάντησε σαφώς και είδα. Τον άνθρωπο. Τα πάντα είναι ένα θαύμα, αρκεί να έχουμε αφήσει ανοιχτά τα μάτια μας στην έκπληξη και τον θαυμασμό.

-Τι σας προκαλεί φόβο;
Η ακινησία της ύπαρξης. Θέλω να εξελίσσομαι, να κινούμαι, να μην μένω στάσιμος στην ρουτίνα της επανάληψης. Είναι κόλαση αυτό. Αυτό το μεγάλο χασμουρητό που θέλει να μας καταπιεί.

-Μια χρήσιμη συμβουλή σας.
Μην σκέπτεστε, ζήστε.

-Τι όνειρα κάνετε;
Πολύχρωμα.

-Όλα είναι δρόμος τελικά;
Τα πάντα. Ακόμη και τα αδιέξοδα, κι εκείνα σε αναγκάζουν να πάρεις άλλη κατεύθυνση. Δεν υπάρχει αδιέξοδο. Όλα κάπου οδηγούν.

Το βιβλίο του πατέρα Χαράλαμπου Παπαδόπουλου «Κάθε Τέλος Μια Αρχή», κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αρμός.

Πηγή: www.lifo.gr

Ταξίδι στην Αμοργό του χειμώνα

24/11/2017 

Μες του Αιγαίου τα νερά
Άγγελοι φτερουγίζουν
Και μέσα στο φτερούγισμα
Τριαντάφυλλα σκορπίζουν…

Κείμενο - Φωτογραφία: Μαρία Τσακωνιάτη 

Και ανάμεσα σ’ αυτούς τους μικρούς αγγέλους  υπάρχει κι ένας λουσμένος στο Αιγαιοπελαγίτικο φως, προικισμένος με  γαλήνη και  μεγαλοσύνη, απόλυτα ζεν, απόλυτα ανεπιτήδευτος κι απλός.
Είναι η Αμοργός, μια σταλιά  νησάκι, με τριακόσιους μόνιμους κάτοικους στη Χώρα να  φυλάνε Θερμοπύλες και άλλους περίπου χίλιους πεντακόσιους σκορπισμένους στα Κατάπολα, στα Θολάρια και στην Αιγιάλη, να σου προσφέρει εικόνες αντιφατικές μα τόσο όμορφες μέσα στην αλήθεια τους.
Από αυτό τον τόπο πέρασαν πειρατές και ταξιδευτές, παιδιά των λουλουδιών και νησιώτες που ζητούσαν χρησμούς από το «λάλον ύδωρ» του Αϊ-Γιώργη του Βαρσαμίτη.
Κι αν αυτοί πέρασαν κι έφυγαν, στην Αμοργό έμεινε ένα σχεδόν ανέγγιχτο τοπίο με παλιά μονοπάτια, αυθεντικά χωριά και τη γραφική της Χώρα να αγναντεύει από ψηλά τον ανοιχτό ορίζοντα. Εκεί που το βαθύ μπλε της θάλασσας σβήνει στη νοητή γραμμή του ουρανού. 
Τα σοκάκια της σφύζουν από ζωή το καλοκαίρι, ησυχάζουν και γαληνεύουν το Χειμώνα. Είναι η εποχή που τα πεσμένα φύλλα ζωγραφίζουν τα καλτερίμια. Είναι η εποχή που μετά τη βροχή καθρεφτίζονται στις πέτρες τα γεράνια και οι φυλλωσιές του Χειμώνα.
Και μες την ησυχία του Νοέμβρη, ανοίγουν οι ντόπιοι την αγκαλιά τους, ανοίγουν και τα καταλύματα τους δωρεάν για να φιλοξενήσουν τους προσκυνητές της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας. Μεγάλη γιορτή για την Αμοργό, μεγάλη και η πίστη και ο σεβασμός τους στην πανανθρώπινη μητέρα.
Όταν ανέβεις τα 300 σκαλοπάτια και φτάσεις στην είσοδο του Μοναστηριού νιώθεις ότι η ψυχή σου έχει ελαφρώσει από τα μικρά και επίγεια, ανακαλύπτεις την πίστη από την αρχή και χάνεσαι στην απεραντοσύνη και σ’ αυτή τη θεϊκή ομορφιά που απλώνεται μπροστά σου. 
Δεν ξέρω κανένα που να αντιστάθηκε σ’ αυτό το συναίσθημα.
Κι εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση.
Ένα κομμάτι της καρδιάς μου το έχω ακουμπήσει εκεί.
Στο βαθύ μπλε και στο ατελείωτο ταξίδεμα της Αμοργού
Άλλωστε με την ψυχή βλέπουμε κι όχι με τα μάτια…

https://www.naxospress.gr/arthro/taxidi/taxidi-stin-amorgo-toy-heimona

Αγία Αικατερίνη

.

Η Αγία Αικατερίνη είναι από τα πρόσωπα εκείνα της Ορθοδοξίας που η ζωή και η δράση της αγγίζει τα όρια του μύθου. Τιμάται παντού, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για την ίδια. Στην Ελλάδα η αγία έχει συνδεθεί και με τη λαογραφία

Στις Κυκλάδες, ιδιαίτερα, οι άγαμες γυναίκες, φτιάχνουν τις «αλμυροκουλούρες», στην Κατερίνη τιμάται και ως πολιούχος, ενώ είναι προστάτιδα των γεωργών αλλά και πάρα πολλών επαγγελματικών ομάδων σε πολλές χώρες του κόσμου, όπως των δικηγόρων και νομικών, των βιβλιοθηκονόμων των φιλοσόφων, των μυλωνάδων, των γανωματήδων, των νοσοκόμων, των γραμματέων, των στενογράφων, των βυρσοδεψών και των αγγειοπλαστών. Ενώ, θεωρείται και προστάτιδα των ετοιμοθάνατων, των παρθένων και των ανύπαντρων γυναικών.
Οι γεωργοί στη χώρα μας είχαν συνδέσει την καλή σπορά με την αγία. Μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση, επειδή η γιορτή της συμπίπτει με τη σπορά, σε περίπτωση ανομβρίας η αγία «δανείζεται νερό» από άλλον άγιο για να βρέξει!
Οι διωγμοί, τα βασανιστήρια, οι θρύλοι
Σύμφωνα με τον Ρουφίνο, ύπαρχο της αυλής του αυτοκράτορα Θεοδόσιου, το πρώτο της όνομα ήταν Δωροθέα. Μετά τη βαφτισή της, όμως, έλαβε το όνομα Αικατερίνα, αυτή δηλαδή που είναι πάντα καθαρή, αγνή (αιέν καθαρινά, δηλαδή «η πάντοτε αγνή»). Έζησε στην Αλεξάνδρεια, στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαξιμιανού, και είχε αριστοκρατική καταγωγή και τεράστια μόρφωση.
Κατά τη φυλάκισή της η αγία υπέμεινε τις πιέσεις και τις κακουχίες με θάρρος και υπομονή, που αντλούσε, σύμφωνα με την παράδοση, από τη δύναμη της βαθιάς της πίστης, όπως συνέβαινε τότε και με όλους τους Χριστιανούς που μετά τον θάνατό τους αναγνωρίστηκαν από την Εκκλησία ως μάρτυρες. Όταν στη συνέχεια έμαθε η σύζυγος του αυτοκράτορα, Φαυστίνα, τον λόγο για τον οποίο είχε φυλακιστεί και είχε καταδικαστεί σε θάνατο, όχι απλώς συγκινήθηκε από τη στάση της, αλλά ζήτησε να της δοθεί η άδεια να την επισκεφτεί στο κελί της. Το αίτημά της έγινε δεκτό και, έτσι, με συνοδεία 200 στρατιωτών, οι οποίοι είχαν ως επικεφαλής τον Φρούραρχο Πορφυρίωνα ή Πορφύριο, συναντήθηκε μαζί της. Όμως τόσο η Φαυστίνα όσο και οι στρατιώτες προσηλυτίστηκαν από την Αικατερίνη στη νέα θρησκεία. Τότε ο αυτοκράτορας διέταξε τον αποκεφαλισμό της συζύγου του, Φαυστίνας, του φρουράρχου και των στρατιωτών και διέταξε την εκτέλεση της αγίας με μαρτυρικό τρόπο. Για τον θάνατό της χρησιμοποιήθηκε ο «τροχός των βασανιστηρίων», ένα κυκλικό σίδερο του οποίου η περιφέρεια έφερε καρφιά. Ο τροχός αυτός κινούνταν με σκοινιά και τροχαλίες σιγά-σιγά και ακουμπούσε το δεμένο σώμα του καταδικασθέντος σε θάνατο. Ο θρύλος εδώ αναφέρει πως τα καρφιά του τροχού, όταν πλησίασαν το σώμα της αγίας, ένα-ένα έσπαγαν. Κατ’ άλλον θρύλο, ο εν λόγω τροχός, πριν πλησιάσει το σώμα της αγίας, διαλύθηκε «εις τα εξ ων συνετέθη». Έτσι, αποφασίστηκε τελικά ο αποκεφαλισμός της, ο οποίος, όταν συνέβη, οι παριστάμενοι αντιλήφθηκαν να ρέει γάλα αντί αίμα.
Στη συνέχεια, σύμφωνα με έναν άλλο θρύλο, το πάναγνο σώμα της αγίας μεταφέρθηκε υπό «πτερύγων αγγέλων» στο όρος Σινά της ομώνυμης χερσονήσου, όπου επί αιώνες έμεινε άταφο, κατά τους βιογράφους της και την ιερή παράδοση, μέχρι τον 6ο αιώνα, οπότε ερημίτες μοναχοί της περιοχής μέσω οράματος ειδοποιήθηκαν και κατέβασαν από το όρος το σώμα της αγίας και το εναπόθεσαν σε μαρμάρινη θήκη.
Σύμφωνα με έναν θρύλο, το πάναγνο σώμα της αγίας μεταφέρθηκε υπό «πτερύγων αγγέλων» στο όρος Σινά της ομώνυμης χερσονήσου, όπου επί αιώνες έμεινε άταφο
Έπειτα ενημερώθηκε ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός, ο οποίος έκτισε την ιερή Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά και την εκκλησία (καθολικό) της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (που κτίσθηκε μεταξύ 548 και 565) εντός της οποίας τοποθετήθηκε η μαρμάρινη θήκη. Στη μονή αυτή διασώζεται ένα σημαντικό θησαυροφυλάκιο της πρώιμης χριστιανικής τέχνης και αρχιτεκτονικής και πλήθος εικονογραφημένων χειρογράφων. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή του θρύλου, έχοντας απορρίψει η Αικατερίνη πολλές γαμήλιες προτάσεις, ανέβηκε στους ουρανούς κατά τη διάρκεια οράματος και μνηστεύθηκε τον Χριστό.
Ιερά λείψανα, όμως, της Αγίας Αικατερίνης της Μεγαλομάρτυρος φέρονται να επιδεικνύονται από τα μέσα του 11ου αιώνα και στη νορμανδική πόλη Ρουάν, όπου, κατά τους Kαθολικούς, τα έφερε εκεί περί το 1207 ο ερημίτης μοναχός Συμεών.

Διαβάστε εδώ:  Αγία Αικατερίνη: Το μοναστήρι της στο Σινά

Στην Καθολική Εγκυκλοπαίδεια, η οποία εκδόθηκε το 1908, αναφέρεται τι σημαίνει για τους Χριστιανούς η πίστη στην αγία: «Καθώς, μαζί με την Αγία Μαργαρίτα και την Αγία Βαρβάρα, συγκαταλέγεται στους δεκατέσσερις πιο υποβοηθητικούς αγίους στον ουρανό, τύγχανε αδιάκοπου εγκωμιασμού από τους κήρυκες και εξύμνησης από τους ποιητές. Σε πολλά μέρη η εορτή της εορταζόταν με εξαιρετική μεγαλοπρέπεια, υπήρχε αργία και οι ακολουθίες παρακολουθούνταν από μεγάλο πλήθος λαού. Σε αρκετές επισκοπές της Γαλλίας η εορτή θεωρούταν Ιερά Ημέρα, έως την αρχή του 17ου αιώνος, και εορταζόταν με μεγαλοπρέπεια που η τελετουργία της ξεπερνούσε αυτή των εορτών μερικών Αποστόλων. Αναρίθμητα παρεκκλήσια την είχαν ως προστάτιδα και το άγαλμά της ευρίσκετο σε σχεδόν όλες τις εκκλησίες, αναπαριστώντας την σύμφωνα με τη μεσαιωνική εικονογραφία με έναν οδοντωτό τροχό, το όργανο βασανισμού της.
Σημαντικότερες εορτές προς τιμή της αγίας ήταν εκείνες οι εύθυμες που συνέβαιναν στο Παρίσι, όπου νεανίδες ηλικίας 25 ετών ανύπανδρες, ανήμερα της εορτής της αγίας, περιφέρονταν εν ευθυμία στη πόλη φέροντας ή σκεπάζοντας τα μαλλιά τους με λευκό δαντελλωτό “κεκρύφαλο” (σκούφο), εκ του οποίου και προήλθε η γαλλική έκφραση “elle a la coiffure de Sainte Catherine” (έχει την κτενισιά της Αγίας Αικατερίνης), που αποτελεί ιδιωματισμό και λέγεται για γεροντοκόρες, αντίστοιχο με το ελληνικό “μπήκε στο ράφι”.
Ο οδοντωτός τροχός έγινε το έμβλημα της αγίας και, έτσι, οι μηχανικοί έθεσαν εαυτούς υπό την προστασία της. Τελικά, σύμφωνα με την παράδοση, όχι μόνο παρέμεινε παρθένος, ελέγχοντας τα πάθη της, και κυρίευσε τους εκτελεστές της, φθείροντας την υπομονή τους, αλλά θριάμβευσε και στην επιστήμη, κλείνοντας τα στόματα των σοφιστών: η πραγματεία της μελετήθηκε από θεολόγους, απολογητές, κήρυκες, και φιλοσόφους. Πριν τη μελέτη, τη συγγραφή ή το κήρυγμα, την επικαλούνταν να τους φωτίσει, να καθοδηγήσει τις πένες τους και να ξεκαθαρίσει τα νοήματα των λόγων τους. Αυτή η αφοσίωση στην Αγία Αικατερίνη, που πήρε τεράστιες διαστάσεις στην Ευρώπη μετά τις Σταυροφορίες, έλαβε επιπρόσθετη λάμψη στη Γαλλία στις αρχές του 15ου αιώνα, όταν, σύμφωνα με τις φήμες, η αγία είχε μιλήσει στην Ιωάννα της Λωραίνης και, μαζί με την Αγία Μαργαρίτα, υπήρξε η θεία σύμβουλος της Ιωάννας».
Ο οδοντωτός τροχός έγινε το έμβλημα της αγίας και, έτσι, οι μηχανικοί έθεσαν εαυτούς υπό την προστασία της
Ο εορτασμός
Η ημέρα του μαρτυρίου της Αγίας Αικατερίνης θεωρείται η 24 Νοεμβρίου, της δε εύρεσης των λειψάνων της η 25η Νοεμβρίου, εκτός, όμως, όλων των Σλάβων, που τιμούν ιδιαίτερα μέχρι σήμερα την ημέρα του μαρτυρικού θανάτου της αγίας. Όλοι οι άλλοι Χριστιανοί τιμούν τη μνήμη της στις 25 Νοεμβρίου, έπειτα από σύσταση-απόφαση των μοναχών του Σινά, οι οποίοι συνέπτυξαν σε μία και τις δύο εορτές, ώστε να συνεορτάζεται με τα Εισόδια της Θεοτόκου.
Παρά το γεγονός ότι η αγία τιμήθηκε όσο κανείς και από τους Καθολικούς, το 1969 η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αφαίρεσε την εορτή της από το γενικό εορτολόγιο των αγίων που δημοσιεύθηκε από τη Σύνοδο για τη Θεία Λατρεία και την Τάξη των Αγίων, ισχυριζόμενη την έλλειψη ιστορικών αποδείξεων για την ύπαρξή της. Το 2002 περιλήφθηκε ξανά στο ημερολόγιο.
Η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά
Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά ήταν από αυτές που στην πορεία μετατράπηκαν σε κέντρα της Ορθοδοξίας. Αν και το 641 μ.Χ. κατακτήθηκε η περιοχή από τους Άραβες, οι μοναχοί εξασφάλισαν την πολιτική προστασία του Μωάμεθ, ο οποίος, με το περίφημο «Αχτιναμέ», που σώζεται στη μονή, όρισε οι Μουσουλμάνοι να υπερασπίζονται τους αδελφούς της Μονής. Ακολούθησαν οι Σταυροφόροι (1099-1270), οι οποίοι κατέστησαν γνωστή τη μονή στους Χριστιανούς της Δύσεως. Η μονή φημίζεται και για το μοναδικό στο είδος του κειμηλιοφυλάκιο και την πλουσιότατη βιβλιοθήκη που διαθέτει. Στο καθολικό, το σκευοφυλάκιο, τα παρεκκλήσια, τα κελιά και σε άλλους χώρους της μονής φυλάσσονται περισσότερες από 2.000 εικόνες, που χρονολογούνται από τον 6ο έως τον 12ο αιώνα (παλαιοχριστιανικής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου). Μνημονεύονται ειδικά οι κηρόχυτες (ή εγκαυστικές), που είναι και οι αρχαιότερες. Ανάμεσά τους οι σπουδαιότερες είναι: ο Άγιος Πέτρος, η Ένθρονη Θεοτόκος ανάμεσα σε αγίους και αγγέλους, η Παναγία η Παράκλησις, ο Χριστός Παντοκράτωρ, η Ανάληψις του Χριστού, ο Χριστός Εμμανουήλ και οι Τρεις Παίδες εν καμίνω.
Η βιβλιοθήκη της μονής, από πλευράς αριθμού και αξίας χειρογράφων, θεωρείται η δεύτερη σε σπουδαιότητα στον κόσμο, έπειτα από εκείνη του Βατικανού. Περιέχει 4.000 πολύτιμα χειρόγραφα (τα δύο τρίτα στην ελληνική γλώσσα, τα υπόλοιπα στην αραβική, τη συριακή, την κοπτική, την ιβηρική, την αρμενική και την αιθιοπική). Το περιεχόμενό τους είναι κυρίως χριστιανικό, χωρίς να λείπουν τα έγγραφα ιστορικής αξίας, με υπογραφές αυτοκρατόρων, πατριαρχών και αρχιερέων, σουλτάνων και ηγεμόνων. Πολλά από τα χειρόγραφα είναι ωραϊσμένα με θαυμάσιες και σπάνιες μικρογραφίες.
Στη συλλογή της μονής περιλαμβανόταν και ο περίφημος Σιναϊτικός Κώδιξ (4ου αιώνος), που περιέχει το ελληνικό κείμενο της Αγίας Γραφής. Το 1856 ο Γερμανός μελετητής Τίσεντορφ τον δανείστηκε, χωρίς να τον επιστρέψει… Σήμερα εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο, αγορασμένος το 1933 προς 100.000 λίρες.
Θησαυρός ανεκτίμητος είναι και ο παλίμψηστος Συριακός Κώδιξ του 400 μ.Χ., με δεύτερη γραφή του 7ου και 8ου αιώνα, που περιέχει την αρχαιότερη μετάφραση του Ευαγγελίου και άλλα μεταγενέστερα κείμενα. Το αρχαιότερο Ευαγγέλιο στην ελληνική είναι του έτους 717 και αποτελεί δώρο του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Γ’. Η βιβλιοθήκη περιέχει και περίπου 5.000 έντυπες εκδόσεις, πολλές από τις οποίες ανάγονται στα πρώτα χρόνια της τυπογραφίας. Είναι άριστα οργανωμένη και διαθέτει εργαστήρια μικροφωνήσεως και συντηρήσεως χειρογράφων, για την εξυπηρέτηση των μελετητών.
Στη συλλογή της μονής περιλαμβανόταν και ο περίφημος Σιναϊτικός Κώδιξ (4ου αιώνος), που περιέχει το ελληνικό κείμενο της Αγίας Γραφής
Στην πνευματική δικαιοδοσία της μονής ανήκει το γυναικείο μετόχιο της Φαράν, με μεγάλο κήπο φυτεμένο με χουρμαδιές, οπωροφόρα δέντρα και λαχανικά. Άλλα μετόχιά της βρίσκονται στη Ραϊθώ, στο Κάιρο, στον Λίβανο, στην Κύπρο, στην Κωνσταντινούπολη και στην Ελλάδα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι την Αγία Αικατερίνη έχουν τιμήσει με ασματικές ακολουθίες υμνογράφοι, όπως ο Θεοφάνης ο Γραπτός (9ος αιώνας), και με παρακλητικό κανόνα ο μακαριστός λόγιος μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης (20ός αιώνας). Ακόμα, τη μεγαλομάρτυρα έχουν τιμήσει με λαμπρούς εγκωμιαστικούς λόγους, αριστουργήματα ρητορικής τέχνης, πολλοί εκκλησιαστικοί ρήτορες, όπως ο αρχιεπίσκοπος Σινά και Ραϊθώ Κύριλλος, λόγιος κληρικός του 18ου αιώνα, με δύο εγκωμιαστικούς λόγους στην «πολιούχον Σινά», που εκδόθηκαν στη Βενετία το 1776, και ο ιεροδιδάσκαλος του 18ου αιώνα Μακάριος Καλογεράς, από την Πάτμο.
Οι Βεδουίνοι προστάτες του μοναστηριού
Κατά την Αραβική Άνοιξη, η οποία ξεκίνησε από την Τυνησία το 2010 και επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες και, βεβαίως, στην Αίγυπτο, οι Βεδουίνοι, οι οποίοι ζουν αρμονικά με τους μοναχούς της μονής, ήταν αυτοί που υπερασπίστηκαν τον χώρο. Σύμφωνα με τον ηγούμενο της μονής Δαμιανό: «Τις μέρες εκείνες της επανάστασης κατά του Μουμπάρακ είχαμε έναν ξεσηκωμό και μια γενικευμένη αναρχία. Υπήρχαν φόβοι ότι κάποιες φυλές από το Βόρειο Σινά θα κατέβουν για λεηλασίες. Τότε οι Βεδουίνοι πήραν τα όπλα και δημιούργησαν έναν κλοιό, μια ασπίδα προστασίας γύρω από το μοναστήρι… Υπάρχει ιστορικά μια καλή σχέση με τους μουσουλμάνους, με εξαίρεση κάποιες περιόδους. Λογικό είναι μέσα στους τόσους αιώνες να υπάρχουν και κάποια μελανά σημεία. Αυτά όμως ήταν ελάχιστα».
Ο σεβασμός προς τη διαφορετικότητα στην πίστη δεν υπήρξε, ωστόσο, το μοναδικό κίνητρο για το οποίο οι Βεδουίνοι ζώστηκαν τα άρματα και δημιούργησαν κλοιό ασφαλείας για τους 27 μοναχούς και, βεβαίως, τα ανεκτίμητης αξίας βιβλία, χειρόγραφα και βυζαντινά κειμήλια που φυλάσσονται, σε συνθήκες υψηλής ασφάλειας. Γύρω από τη μονή κατοικούν περισσότεροι από 4.000 Βεδουίνοι, οι οποίοι ζουν από τον τουρισμό. Πριν από το ξέσπασμα της εξέγερσης, έφταναν στην περιοχή περίπου 300.000 τουρίστες το χρόνο.
Στο πλευρό των μοναχών και ο σεΐχης Ahmet Abou Rashed El-Gebali της φυλής Gabalia, που ζει στην περιοχή της Αγίας Αικατερίνης, ο οποίος τότε δήλωσε πως η προστασία της μονής και των ιερών τόπων αποτελούν ευθύνη της φυλής του, διαμηνύοντας σε όλους τους φανατικούς πως «δεν θα επιτραπεί σε κανέναν να βλάψει το μοναστήρι»…
Πολιούχος της Κατερίνης
Η Κατερίνη, η πρωτεύουσα της Πιερίας, τιμά την Αγία Αικατερίνη ως πολιούχο. Σύμφωνα με την παράδοση, ο σημερινός νεκροταφειακός ναός της Αγίας Αικατερίνης ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Σινά. Αρχικά, όταν κτίστηκε ο ναός, η Κατερίνη δεν ήταν παρά ένας μικρός οικισμός. Αργότερα, όταν αναπτύχτηκε η πόλη, πήρε το όνομά της από τον ναό. Η δε Πολιτεία με ειδικό διάταγμα όρισε την Αγία Αικατερίνη πολιούχο. Ο Μητροπολίτης Κίτρους Βαρνάβας είναι αυτός που έφερε στην Κατερίνη λείψανα της αγίας, τα οποία προσέφερε ο Αρχιεπίσκοπος Σινά στις 25 Νοεμβρίου του 1967 και τοποθετήθηκαν στον καθεδρικό Ναό της Θείας Αναλήψεως.

http://www.vimaorthodoxias.gr/theologikos-logos-diafora/agia-aikaterini-i-prostatida-dekadon-epangelmaton-kai-anypantron-gynaikon/

Τα Εισόδια της Θεοτόκου στην Ορθόδοξη Εικόνα

Ευχαριστούμε τον Θεολόγο και Μαθηματικό

Χρυσικόπουλο Δημήτριο, για το αγιογραφικό πόνημά του, 

στην ιστοσελίδα «Σοφία Ντρέκου - Αέναη επΑνάσταση».

ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 

ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΙΚΟΝΑ

Χρυσικόπουλος Δημήτριος

Θεολόγος, Μαθηματικός

Στις 21 Νοεμβρίου η Ορθόδοξος Εκκλησία εορτάζει τα «Εισόδια» της Θεοτόκου, που είναι μία από τις μεγαλύτερες θεομητορικές εορτές. Τα «Εισόδια» σαν γεγονός αποτελούν την βάση και την αρχή για την μετέπειτα ζωή της Θεοτόκου. Οι γονείς τής Παναγίας, ο Ιωακείμ και η Άννα, σ’ όλη τους τη ζωή παρακαλούσαν το Θεό να τους δώσει ένα τέκνο και υποσχέθηκαν να το αφιερώσουν στο Ναό Του.

Πράγματι σε μεγάλη ηλικία, ο Θεός τους έδωσε ένα κορίτσι, τη Μαρία, που όταν έγινε τριών ετών, το έφεραν στον Ναό και το παρέδωσαν στα χέρια του Ζαχαρία του Ιερέα.

Αυτός την αγκάλιασε, την ευλόγησε και είπε: «Εμεγάλυνε ο Κύριος το όνομά σου σε όλες τις γενεές. Με σένα θα ευλογηθούν τα έθνη και ο Κύριος θα λυτρώσει τους υιούς του Ισραήλ». Όπως λέει η παράδοση, την οδήγησε στα «Άγια των Αγίων», στα ενδότερα του Ναού, όπου επιτρεπόταν να μπει μόνον ο Ιερέας, μόνο μία φορά τον χρόνο. Εκεί έμεινε η Παναγία δώδεκα χρόνια. Τρεφόταν από άγγελο του Θεού με ουράνια τροφή. Εκεί έμεινε μέχρι τον Ευαγγελισμό της.

Η εορτή των Εισοδίων φαίνεται ότι θεσπίστηκε στα Ιεροσόλυμα κατά τον εγκαινιασμό του ναού της Αγίας Θεοτόκου Μαρίας ή Νέας Εκκλησίας στις 21 Νοεμβρίου του 543 μ. Χ., έργου του Ιουστινιανού Α', στη νότια πλευρά του ναού του Σολομώντα. Λόγω αυτής της θέσης του ναού, ήταν επόμενο να συνδεθεί από τους πιστούς με την είσοδο και παραμονή της Θεοτόκου στο ναό του Σολομώντα. 

Πληροφορίες για την τέλεση της εορτής στην Κωνσταντινούπολη υπάρχουν από τον 8ο αιώνα. Από εκείνη την περίοδο έχουμε και τους πρώτους σωζόμενους ύμνους των Εισοδίων. 

Τα Εισόδια της Θεοτόκου δεν είναι απλό γεγονός. Είναι προοίμιο και προαναφώνηση του Ευαγγελισμού. Σύμφωνα με την ορισμένη βουλή και ευδοκία του Θεού η παραμονή της Παναγίας στο Ναό ήταν γι’ αυτήν περίοδος καθάρσεως, μυήσεως στην εν Αγίω Πνεύματι ζωή και προετοιμασίας, για να γίνει με την αυτεξούσια προαίρεσή της το ιερό κατοικητήριο του Λόγου του ενανθρωπήσαντος, μέσω αυτής, Θεού.

Τη στενή σχέση των Εισοδίων με τον Ευαγγελισμό εκφράζει με μοναδικό τρόπο ο ύμνος των Εισοδίων: «Τα της νυμφεύσεως απογράφονται Θεία συμβόλαια της υπέρ νουν κυοφορίας σου, αγνή Παρθένε, σήμερον εν Πνεύματι Αγίω, εν οίκω Θεού».

• Με την καθιέρωση της εορτής αρχίζει η παράλληλη σχετική ανάπτυξη της υμνολογίας και της εικονογραφίας.

Η πρώτη σωζόμενη σύνθεση με την απεικόνιση των Εισοδίων είναι του 10ου αιώνα. Από τον 14ο αιώνα καθιερώθηκε η διπλή απεικόνιση των Εισοδίων και της παραμονής της Θεοτόκου στα «Άγια των Αγίων» τρεφόμενης υπό αγγέλου. Σε ανάγλυφο του 5ου αιώνα στην Ταρασκώνη (Γαλλία) παρουσιάζεται η Παναγία να προσεύχεται στο Ναό του Σολομώντα.

Κύρια πηγή για τη διήγηση, που αναφέρεται στην παραμονή της Θεοτόκου στο Ναό του Σολομώντα, αποτελεί το Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου (απόκρυφο). Είναι λογικό λοιπόν να διερωτηθεί κάποιος για την ιστορικότητα της διηγήσεως αυτής, δεδομένου ότι στα «Άγια των Αγίων» δεν επιτρεπόταν η είσοδος γυναικών. Αυτό όμως που έχει σημασία δεν είναι το ιστορικό υπόβαθρο της διηγήσεως, αλλά το θεολογικό συμβολικό περιεχόμενο του γεγονότος και η βαθύτερη σωτηριολογική σημασία του, όπως ήδη αναφέρθηκε.

Στην εικονογράφηση, ιδιαίτερα χαρακτηριστική είναι η έμφαση που δίνεται στο πρόσωπο της Παναγίας, η οποία αφιέρωσε τον εαυτό της στην εκπλήρωση της οικονομίας του Θεού. Σε αντίθεση με την παράσταση της Γεννήσεως της Παναγίας, η οποία συνεχώς υπόκειται σε συνθετική επεξεργασία στην τέχνη, η σκηνή των Εισοδίων ακολουθεί συνήθως ένα πάγιο εικονογραφικό τύπο, ο οποίος υιοθετήθηκε ήδη από την πρώιμη βυζαντινή παράδοση και συνεχίστηκε στη μεταβυζαντινή περίοδο σε ψηφιδωτά, τοιχογραφίες, εικόνες, εικονογραφημένα χειρόγραφα κ.α.

Σε εικονογραφημένους χειρόγραφους κώδικες ή τοιχογραφίες εκκλησιών το θέμα των Εισοδίων παρουσιάστηκε και σε πολλές διαδοχικές σκηνές. Εδώ θα παρουσιάσουμε τον τύπο της φορητής εικόνας, όπως καθιερώθηκε.

Κεντρικό πρόσωπο της παράστασης αποτελεί η τριετής Παναγία, η οποία δεν παρουσιάζει τίποτε το μη φυσικό εκτός από το μικρό μέγεθός του σώματός της. Έχει όλη την ιερότητα της μελλούσης Μητέρας του Θεού. Φορώντας το μαφόριο των ενηλίκων γυναικών οδηγείται από τους γονείς της στο ναό, όπου την υποδέχεται ο αρχιερέας Ζαχαρίας (πατέρας του Προδρόμου). 

Ο αρχιερέας την ευλογεί, φορώντας ενδύματα λειτουργικά και διακριτικό της ιεροσύνης στην κεφαλή του. Απλώνει τα χέρια του προς την Παναγία, για να την παραλάβει. 

Ο Ναός συμβολίζεται με ένα κιβώριο που προβάλλει πίσω από τα εικονιζόμενα πρόσωπα. Αλλιώς το κτήριο που φαίνεται θα μπορούσε να είναι ένα κοινό κτήριο. 

Η Παναγία φθάνει στο Ναό με πομπή. Προηγείται όλης της πομπής χαρούμενη, στέκεται μπροστά στον Αρχιερέα, ευλαβικά και συγχρόνως σε στάση κινητική προς αυτόν, που δηλώνει την προθυμία και τη χαρά της προσελεύσεώς της στο Ναό τού Κυρίου, αναγνωρίζοντας το σχέδιο και το θέλημα του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων. Δηλώνεται έτσι ότι δεν πρόκειται για αναγκαστική παράδοσή της, αλλά ότι εκούσια συμμετέχει στο σχέδιο του Θεού.

Το ίδιο ευλαβικά και με ιερή συγκίνηση εικονίζονται και οι γέροντες γονείς της Ιωακείμ και Άννα. Την παραδίδουν στα χέρια του Ζαχαρία με μια κίνηση πολύ εκφραστική, που δηλώνει την προθυμία τους να εκπληρώσουν την υπόσχεσή τους στο Θεό και να του αφιερώσουν το μονάκριβο κορίτσι τους, που το απέκτησαν με πολλές προσευχές και νηστείες σε προχωρημένο γήρας. Είναι χαρούμενοι. Δεν υπάρχει ο ανθρώπινος πόνος του αποχωρισμού, γιατί τον επισκιάζει η αγάπη τους προς τον Θεό. Εντελώς ελεύθερα την αφιερώνουν. 

Πίσω τους βλέπουμε πολλές νεάνιδες (συνήθως 7 κατά την εβραϊκή παράδοση). Όλες χαρούμενες και σεμνά λαμπροφορεμένες. Προπέμπουν την Παναγία με αναμμένες λαμπάδες. Δίνουν μια ποιητική και δροσερή διάθεση στη σκηνή. Είναι οι φίλες της Παναγίας, που συμμετέχουν στη χαρά της. Επικράτησε να ζωγραφίζονται μεγαλύτερες, για να τονίζεται και να ξεχωρίζει το κεντρικό πρόσωπο της εικόνας, η μικρή Παναγία.

Στην εικόνα των Εισοδίων, πάνω αριστερά συνήθως, εικονίζεται η δωδεκαετής παραμονή της Παναγίας στα «Άγια των Αγίων», τρεφόμενης από έναν άγγελο. Δέχεται τον ουράνιον άρτο, «η άρτον ζωής χωρήσασα». Πάλι εδώ ο ναός συμβολίζεται με κιβώριο.

Σε ορισμένες παραστάσεις κατά τη διάρκεια της πομπικής εισόδου της, η Παναγία κρατεί και αυτή αναμμένη λαμπάδα, βαδίζει μπροστά και οι πρώτες νεάνιδες την απομονώνουν από την πομπή κρατώντας με μυστηριακό τρόπο ένα πέπλο. Το σπάνιο εικονογραφικό στοιχείο του αποκαλυπτικού πέπλου, που εντείνει τον τελετουργικό χαρακτήρα των δρωμένων, σημειοδοτεί την αφιέρωση της Θεοτόκου στο ναό του Κυρίου με μυστική αναφορά στη χάρη του Αγίου Πνεύματος, που περιβάλλει την Παναγία με δόξα, όπως ανάλογα αποδόθηκε στην εικονογράφηση του δ΄ Οίκου του Ακάθιστου Ύμνου.

Αξίζει να μελετήσει κάποιος την ακολουθία των Εισοδίων έχοντας μπροστά του την εικόνα των Εισοδίων. Θα διαπιστώσει πως όλα τα στοιχεία και οι συμβολισμοί της εικόνας αναφέρονται σ’ όλους τους ύμνους της ακολουθίας. Αυτό φανερώνει ότι η ορθόδοξη εικονογραφία δεν είναι διακοσμητική αλλά πρωτίστως έχει λειτουργικό και διδακτικό χαρακτήρα. 

Καταλαβαίνουμε έτσι το λόγο του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, που λέει ότι η σκηνή του μαρτυρίου μέσα στο ναό του Σολομώντα είναι η ίδια η Εκκλησία και τα «Άγια των Αγίων», στα οποία εισήλθε η Παναγία είναι η προτύπωση της Εκκλησίας και μάλιστα της ίδιας της Παναγίας. Διότι αυτή υπήρξε η στάμνα που κράτησε και φύλαξε μέσα στα σπλάχνα της το αληθινό «μάνα», δηλαδή το Χριστό. 

Υπήρξε το γνήσιο θυσιαστήριο. Οι πραγματικές πλάκες, όχι του Μωσαϊκού νόμου, αλλά του νόμου της Χάριτος της Καινής Διαθήκης. Το ραβδί του Ααρών, το οποίο όχι απλώς βλάστησε, αλλά «εξήνθησε» το «άνθος το εύοσμον», τον Υιό και Λόγο του Θεού. Έγινε η λαμπάδα του Θεού, η κατοικία Του, ο ναός Του, το Θυσιαστήριο και η λατρεία η ζώσα και καθαρά.

Ενδεικτικά αναφέρουμε το κοντάκιο της Εορτής:

«Ο καθαρώτατος ναός του Σωτήρος, η πολυτίμητος παστάς και Παρθένος, το ιερόν θησαύρισμα της δόξης του Θεού, σήμερον εισάγεται, εν τω οίκω Κυρίου, την χάριν συνεισάγουσα, την εν Πνεύματι Θείω. ην ανυμνούσιν άγγελοι Θεού. αύτη υπάρχει σκηνή επουράνιος».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1) Χατζούλη Γλυκερία, καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., «Εικονογραφία»
2) Τσάμης Δημήτριος, καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., «Αγιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας»
3) Κόντογλου Φώτιος, Αγιογράφος – Συγγραφέας, «Έκφρασις»
4) Λέκκος Ευάγγελος, Θεολόγος, «Τα εισόδια της Θεοτόκου». 

Δημήτρης Χρυσικόπουλος 20-11-2013
Πηγή-Επιμέλεια: www.sophia-ntrekou.gr - αέναη επΑνάσταση

H Γέννηση

                                                                


                                    H Γέννηση

Ένα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα. 

Χτύπησα την πόρτα και μπήκα. 

Μου 'δειξε πάνω στο κομοδίνο ένα μικρό ξύλινο σταυρό. 

«Είδες - μου λέει - γεννήθηκε η ευσπλαχνία». 

Εσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ.

Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες και δε θα 'χαμε να πούμε τίποτα ωραιότερο απ' αυτό.

Τάσος Λειβαδίτης, «H Γέννηση» (1983), στην ενότητα ποιημάτων του «Ο αδελφός Ιησούς».

Grigory Gagarin. Christmas

Συγχώρηση είναι...

Βιωματική  άσκηση : Οι κάρτες της συγχώρησης

Στόχοι

Να κατανοήσουν τη σημασία και την αξία της συγχώρησης στην αυτοβελτίωση αλλά και στις διαπροσωπικές σχέσεις, μέσα στην καθημερινή τους ζωή.

Να κατανοήσουν ότι η έννοια της συγχώρησης αποτελείται από θετικά συναισθήματα και  σκέψεις.

Να επικοινωνούν , να διαλέγονται αρμονικά , επιχειρηματολογώντας.

Να  συνεργάζονται αποτελεσματικά προσηλωμένοι στους κοινούς στόχους  της ομάδας τους.

Διάρκεια  2 διδακτικές ώρες

Υλικά

Κουτί της συγχώρησης, ένα χειροποίητο κουτί από παπούτσια … με τις κάρτες μας έτοιμες και κενές.

Κάρτες (όσοι είναι οι συμμετέχοντες μαθητές) σε διάφορα χρώματα με έτοιμο κείμενο, κάρτες κενές, μαρκαδόροι, κηρομπογιές , στυλό,  χαρτί Α4, χαρτί μέτρου.

Εκτέλεση

Σε κύκλο εξηγούμε στα παιδιά ότι  μοιράζουμε  τις κάρτες, ο καθένας διαβάζει την κάρτα του δυνατά και οι άλλοι σηκώνοντας το χέρι δείχνουν ότι συμφωνούν. Όποιος διαφωνεί κάνει ένα βήμα μπροστά και εξηγεί γιατί δε συμφωνεί. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να στηρίξουν τη σωστή θέση με επιχειρήματα ή με παραδείγματα, 10 λεπτά. Αφού διαβαστούν όλες  οι κάρτες τους χωρίζουμε σε 4 ομάδες, όπου  κάθε  ομάδα θα αναλάβει την επεξεργασία με διαφορετικό τρόπο για  10 -15 λεπτά.

Α. Ομάδα

Να μας φτιάξουν 2 -4 καινούριες κάρτες με δικά τους κείμενα.

Β. Ομάδα

Να φτιάξουν ένα σύμβολο ή σκίτσο με τη δική τους άποψη συγχώρηση είναι…

Γ. Ομάδα

Να σκεφτούν και να φτιάξουν με τα σώματα τους, ένα ανθρώπινο γλυπτό με θέμα συγχώρηση είναι…

Δ.  Ομάδα

Ένα ομαδικό έργο ζωγραφικής  σε χαρτί μέτρου με θέμα συγχώρηση είναι…

Παρουσίαση των εργασιών στην ολομέλεια της τάξης. Εκεί οι ομάδες θα μπορούν να αλληλεπιδράσουν.

Αναστοχασμός

Συζητάμε στο κύκλο με τα παιδιά για το πως ένιωσαν, τι σκέφτηκαν, τι κράτησαν από την άσκηση, τι τους άρεσε περισσότερο, τι τους εμπόδισε και ζητάμε να μας πουν μια φράση που θα κρατήσουν φεύγοντας, καθώς και  ένα  συναίσθημα.

ΙΔΕΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΤΟΙΜΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

 Συγχωρώ δε σημαίνει επαναφέρω έναν άνθρωπο που με βλάπτει στη ζωή μου, σημαίνει ότι δεν επιθυμώ το κακό του. Συμφωνώ

Συν + χωρώ σημαίνει «δίνω (επιπλέον) χώρο» ή «χωράμε και οι δυο μαζί» είτε «βρίσκεις χώρο μέσα μου». Συμφωνώ

«Συγχώρηση είναι να απελευθερώνεις έναν φυλακισμένο και να ανακαλύπτεις ότι ο φυλακισμένος ήσουν Εσύ!» . Συμφωνώ

Πολλοί/ές  πιστεύουν πως η συγχώρηση είναι αδυναμία. Διαφωνώ

Η συγχώρηση έρχεται μόνο, όταν καταφέρουμε να ταυτιστούμε  με τους άλλους και να παραδεχτούμε ότι έχουμε κι εμείς αδυναμίες και την ίδια δυνατότητα να κάνουμε λάθη. Συμφωνώ

"Αν συγχωρήσω πρέπει και να ξεχάσω". Διαφωνώ

" Με πλήγωσε πάρα πολύ. Δεν ξέρω αν μπορώ να συγχωρήσω." Διαφωνώ

 " Δεν νιώθω ωραία συναισθήματα γι’ αυτόν που καλούμαι να συγχωρήσω, άρα η συγχώρησή μου δεν είναι ειλικρινής." Συμφωνώ

" Δε μπορώ να συγχωρήσω εκτός κι αν μου το ζητήσουν." Διαφωνώ

 "Αν συγχωρήσω θα είναι σαν να υποκρίνομαι ότι δε συνέβη τίποτα." Διαφωνώ

" Θα πρέπει να συγχωρήσω αμέσως αλλιώς δε μετράει." Διαφωνώ

Η συγχώρηση είναι επιλογή και τρόπος ζωής. Συμφωνώ

Συγχωρώ δεν σημαίνει απαραίτητα, συμφωνώ. Αποδέχομαι δεν σημαίνει συνυπογράφω. Συμφωνώ

Θέλει μεγαλείο ψυχής η συγχώρηση, όμως είναι για καλό. Πρώτα απ’ όλα το δικό μας καλό. Γιατί το καλό επιστρέφει πάντα και όπως είπε πρώτος ο μεγάλος υπαρξιστής φιλόσοφος Φ.Νίτσε: “Ό,τι δεν μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς!”. Συμφωνώ

Η Συγχώρηση θεωρείται ως ένα προτέρημα της ανθρώπινης προσωπικότητας. Ένα άτομο που συγχωρεί σημαίνει ότι παίρνει την απόφαση να μη νιώθει θυμό, μίσος και δεν διακατέχεται από την επιθυμία της εκδίκησης. Συμφωνώ

Η Συγχώρηση δε σημαίνει ότι αγνοούμε τη σοβαρότητα μιας προσβολής ή άσχημης πράξης από ένα άλλο άτομο ή από ομάδα ατόμων προς το πρόσωπό μας. Σημαίνει όμως ότι επιλέγουμε να βάλουμε ένα τέλος σε αυτό και ότι συνεπάγεται, δηλαδή τα αρνητικά συναισθήματα και την ψυχολογική και σωματική ένταση, και να έρθουμε σε συμφιλίωση πρώτα με τον εαυτό μας αλλά και με τους γύρω μας. Συμφωνώ

Όσο σημαντικό όμως είναι να συγχωρούμε άλλους ανθρώπους και καταστάσεις, τόσο σημαντικό είναι να ζητάμε κι εμείς από τη μεριά μας συγχώρηση όταν γνωρίζουμε ότι φταίμε σε μια κατάσταση. Συμφωνώ

Η συγχώρηση είναι σεμνή και αφανής, αλλά περικλείει δύναμη, σιγουριά, ευθύνη και αυτοεκτίμηση. Ένας δειλός ποτέ δεν συγχωρεί. Υποχωρεί, αποσύρεται, φυγομαχεί, αλλά η μνησικακία παραμένει. Συμφωνώ

Η συγχώρηση προς τον εαυτό προϋποθέτει την τίμια ανάληψη της προσωπικής ευθύνης. Απαιτεί την επεξεργασία και κατανόηση των όρων που οδήγησαν στην όποια αστοχία. Συμφωνώ

-        Δεν υπάρχει αγάπη χωρίς συγχώρηση , ούτε συγχώρηση χωρίς αγάπη. Συμφωνώ

-        Η συγχώρηση βοηθά στο να εμπιστευθούμε και πάλι τους άλλους και να επενδύσουμε στις σχέσεις μας μαζί τους. Συμφωνώ

-        Οι μικρόψυχοι άνθρωποι ποτέ δεν συγχωρούν. Η συγχώρηση είναι χαρακτηριστικό της μεγαλοψυχίας.( Γκάντι) Συμφωνώ

Επιμέλεια Κατερίνα Βαρέλα

Πόσο καλό μου κάνει η δύναμη της συγχώρησης;

 Πόσο καλό μου κάνει η δύναμη της συγχώρησης;
Πολλοί από εμάς πιστεύουμε πως η συγχώρεση είναι μια πράξη δική μας που όμως, αφορά τους άλλους. Και όμως, το όφελος της συγχώρεσης αφορά πρώτα απ΄όλα εμάς. Πώς  όμως καταφέρνουμε να συγχωρούμε; Πώς καταφέρνουμε να συγχωρούμε τον ίδιο μας τον εαυτό; Και ποια διαδικασία απαιτείται;

-Γιατί πρέπει να μάθουμε να συγχωρούμε; Συγχωρώ σημαίνει ξεχνάω;

Η συγχώρηση είναι μια απαιτητική διεργασία αυτογνωσίας, που ζητά την υπέρβαση του ίδιου του εαυτού. Οδηγεί στην απελευθέρωση από τις εμπλοκές του παρελθόντος και επιτρέπει να ελευθερωθούν δυνάμεις για την κατάκτηση της ωριμότητας. Δεν σχετίζεται με την λήθη, μια κατάσταση παραγραφής του επώδυνου γεγονότος με την πάροδο του χρόνου.

Η πίκρα από την αδικία διαβρώνει την ύπαρξη και ακυρώνει την δυνατότητα ικανοποίησης και χαράς από την προσωπική ζωή και από τις σχέσεις με τους άλλους. Η συγχώρηση αποτελεί την προϋπόθεση για το ευχαριστιακό βίωμα. Δεν είναι δυνατόν να ασχολείσαι διαρκώς με αυτόν που σε έβλαψε, δίχως να ξεχνάς αυτούς που σε αγαπούν. Δεν είναι δυνατόν να έχεις βαλτώσει στην αδικία του παρελθόντος και να κάνεις σχέδια για το μέλλον. Δεν είναι δυνατόν η συκοφαντία που έχεις δεχθεί να σε αναστατώνει και εσύ να ασχολείσαι με κάτι δημιουργικό.

Η συγχώρηση είναι σεμνή και αφανής, αλλά περικλείει δύναμη, σιγουριά, ευθύνη και αυτοεκτίμηση. Ένας δειλός ποτέ δεν συγχωρεί. Υποχωρεί, αποσύρεται, φυγομαχεί, αλλά η μνησικακία παραμένει.

Αυτός που συγχωρεί, είναι στραμμένος προς το μέλλον. Πονά για τις αδικίες που έχει δεχθεί, αλλά η στάση του δεν είναι παθητική. Γνωρίζει ότι αν παραμείνει στην αδικία που του έγινε, τελικά δεν θα ζήσει άλλα σημαντικά βιώματα και θα απολέσει και άλλους σημαντικούς τομείς της ζωής του.

-Γιατί πολλές φορές είναι δύσκολο να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας; Τι σημαίνει συγχωρώ τον εαυτό μου;

Συγχωρώ τον εαυτό μου. Κάποιες φορές η συγχώρηση προς τον εαυτό είναι πιο δύσκολη από ότι προς τους άλλους. Είναι τότε που οι ενοχές πνίγουν την ύπαρξη και απαγορεύουν την απελευθερωτική μετάνοια. Η συγχώρηση προς τον εαυτό δεν αφορά στην επιφανειακή δικαιολόγηση των λανθασμένων επιλογών, στα πλαίσια μιας χαλαρής συνείδησης.

Η συγχώρηση προς τον εαυτό προϋποθέτει την τίμια ανάληψη της προσωπικής ευθύνης. Απαιτεί την επεξεργασία και κατανόηση των όρων που οδήγησαν στην όποια αστοχία. Επιβεβαιώνει την απόφαση για λειτουργικές λύσεις, για συνεργατικές σχέσεις, για διαφοροποιημένη πορεία. Και είναι πολύ σημαντικό για τον εαυτό μας να καταφέρουμε και τη συγχώρεση προς το γονιό.

Μπορεί να φαίνεται ως αυτονόητη και εύκολη πράξη, αλλά η ουσιαστική επεξεργασμένη συγχώρηση του παιδιού προς τον γονιό είναι μια μακρά απαιτητική διεργασία. Είναι σημαντικό η διεργασία αυτή να ξεκινήσει όσον το δυνατόν πιο νωρίς, όταν ο γονιός ευρίσκεται στη ζωή. Η αυθεντική συγχώρηση προς τον γονιό προϋποθέτει την αυτονόμηση του παιδιού. Το παιδί που δεν έχει ουσιαστικά αυτονομηθεί, δεν μπορεί να επιτύχει να συγχωρήσει τον γονιό του.
Απαντά ο ψυχοθεραπευτής- παιδοψυχίατρος Δημήτρης Καραγιάννης. 

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τον αλτρουισμό

Τα παιδιά γεννιούνται καλά ή όχι; Το ζήτημα του κατά πόσο ο αλτρουισμός είναι αποτέλεσμα της φύσης ή της ανατροφής είναι ένα από τα πιο πολυσυζητημένα στο χώρο της ψυχολογίας.

Μια ομάδα ψυχολόγων από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ διεξήγαγε μια σειρά πειραμάτων, τα οποία έδειξαν ότι ο αλτρουισμός σχετίζεται με παράγοντες του περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκεται κανείς και πως δεν είναι κάτι με το οποίο γεννιέται κανείς.
Το 2006 μια έρευνα στην οποία συμμετείχαν μικρά παιδιά, βρήκε ότι τα νήπια ηλικίας 18 μηνών ήταν πρόθυμα να παρέχουν τη βοήθειά τους στους ερευνητές χωρίς να τους έχει ζητηθεί.
Αυτή η έκφραση αλτρουιστικής συμπεριφορά σε τόσο νεαρή ηλικία ευθυγραμμίζεται με αυτό που πίστευαν πολλοί επιστήμονες, ότι δηλαδή αποτελούσε μια έκφραση έμφυτου αλτρουισμού. Μάλιστα, τα ευρήματα αυτά είχαν χρησιμεύσει ως βάση για δεκάδες άλλες έρευνες έκτοτε.
Ωστόσο, ο ψυχολόγος Rodolfo Cortes Barragan από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και η καθηγήτρια ψυχολογίας Carol Dweck υποψιάζονταν ότι το ζήτημα δεν ήταν τόσο απλό, αναφέρει δημοσίευμα της Daily Mail.
Για τον λόγο αυτό οι Barragan και Dweck σχεδίασαν ένα νέο πείραμα, στο οποίο συμμετείχαν 34 παιδιά ηλικίας ενός και δύο ετών, τα οποία χώρισαν σε δύο ομάδες.
Στην πρώτη ομάδα ο ερευνητής συνομιλούσε με τα παιδιά ενώ παράλληλα έπαιζε μαζί τους με μια μπάλα. Μετά από μερικά λεπτά έριχνε «κατά λάθος» τη μπάλα στο πάτωμα και παρατηρούσε τη συμπεριφορά τους, αν δηλαδή το κάθε παιδιά θα τον βοηθούσε να τη σηκώσει από το πάτωμα.
Οι ερευνητές παρατήρησαν μια διαφορά στη συμπεριφορά της δεύτερης ομάδας, στην οποία ο ερευνητής και το παιδί έπαιζαν ο καθένας με τη δική του μπάλα ενώ συνομιλούσαν.
Τα παιδιά της πρώτης ομάδας εμφάνιζαν τρεις φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να σηκώσουν τη μπάλα, σε σχέση με αυτά της δεύτερης ομάδας.
Όταν οι επιστήμονες επανέλαβαν το πείραμα με ελαφρώς διαφορετικές συνθήκες με μεγαλύτερης ηλικίας παιδιά, παρατήρησαν ότι τα παιδιά που συμμετείχαν σε ένα αμοιβαίο παιχνίδι είχαν δύο φορές πιθανότητες να παρέχουν βοήθεια.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η αλτρουιστική συμπεριφορά μπορεί να «κυβερνάται» από άλλους παράγοντες και όχι από ένστικτο.
«Οι άνθρωποι συχνά αποκαλούν κάτι ως ‘έμφυτο’, επειδή δεν αντιλαμβάνονται τις λεπτές εμπειρίες που μπορεί να επηρεάσουν την έκφραση συμπεριφορών, όπως ο αλτρουισμός.. Ο Rodolfo ανακάλυψε ότι μια πραγματικά λεπτή εμπειρία έχει πολύ ισχυρή επιρροή» ανέφερε η καθηγήτρια Dweck.
Ένα από τα επιχειρήματα γύρω από τον έμφυτο αλτρουισμό ήταν ότι αποτελούσε μια εξελικτικά ωφέλιμη προσαρμογή – η ενστικτώδης φροντίδα για τους άλλους θα οδηγήσει σε αμοιβαία φροντίδα, βελτιώνοντας τις πιθανότητες επιβίωσης ενός ατόμου.
Η Dweck σχολίασε ακόμη ότι «οι άνθρωποι φημίζονται για την ‘ευελιξία’ τους, δηλαδή την ικανότητά τους να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις».
Οι ερευνητές τονίζουν ακόμη ότι απαιτείται να γίνουν περαιτέρω μελέτες –ιδιαίτερα σε παιδιά μικρότερα των 18 μηνών- για να επαληθευτούν τα ευρήματά τους.

http://www.ipaideia.gr/igeia/oi-paragontes-pou-epireazoun-ton-altroismo-1

Ψυχικά δυνατοί άνθρωποι: Τι αποφεύγουν

Η δύναμη της ψυχής και του νου δεν είναι ένα χάρισμα που κάποιοι το έχουν και κάποιοι όχι. Είναι μια διαδικασία εξέλιξης, πνευματικής και γνωστικής, που μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε περισσότερο τη ζωή και να ανησυχούμε λιγότερο για τα προβλήματα. Ενισχύοντας ψυχικά τον εαυτό μας εκπαιδεύουμε το νου μας να ξεχωρίζει το σημαντικό από το ασήμαντο, να θέτει προτεραιότητες, να μην εστιάζει στα λάθος πράγματα και να σέβεται περισσότερο τον ίδιο του τον εαυτό.

Η ψυχική ενδυνάμωση είναι μια διαδικασία βελτίωσης τους εαυτού μας και είναι εφικτή από τη στιγμή που συνειδητοποιήσουμε ότι οι πράξεις τα συναισθήματα και οι σκέψεις μας υπόκεινται στο δικό μας έλεγχο. Οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από ψυχικές αντοχές και δυνάμεις αποφεύγουν δυσλειτουργικούς τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς και δεν αναλώνονται σε κακές συνήθειες. Ας δούμε αναλυτικά τι δεν κάνουν.

1. Δεν σπαταλούν χρόνο στην αυτολύπηση

Τα προβλήματα της ζωής και οι δυσκολίες είναι αναπόφευκτα. Το να μεμψιμοιρούμε και λυπόμαστε όμως τον εαυτό μας για όλες τις αντιξοότητες με τις οποίες παλεύουμε σίγουρα δεν θα μας βοηθήσει να τις διαχειριστούμε. Αν έχετε την τάση της αυτολύπησης, προσπαθήστε να την αντικαταστήσετε με την ευγνωμοσύνη. Σίγουρα η ζωή σας δεν είναι απλώς μια σωρεία προβλημάτων αλλά έχετε και στηρίγματα, καθώς και θετικά στοιχεία. Οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι δεν σπαταλούν το χρόνο και την ενέργεια τους σκεφτόμενοι το πρόβλημα αλλά εστιάζουν στο να βρούνε λύσεις.

2. Δεν αποποιούνται τη δύναμη τους

Μπορεί να είναι πραγματικά δελεαστικό να κατηγορούμε τους άλλους ή τις περιστάσεις για τα προβλήματα μας. Σκέψεις του τύπου «Η πεθερά μου φταίει που αισθάνομαι έτσι» δίνουν στους άλλους δύναμη πάνω μας: την δύναμη να καθορίζουν τα συναισθήματα και την συμπεριφορά μας. Πάρτε πίσω τη δύναμη σας αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη για το πώς σκέφτεστε, αισθάνεστε και συμπεριφέρεστε. Η ενδυνάμωση του εαυτού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να χτίσετε ψυχική ανθεκτικότητα και να διαμορφώσετε τη στάση ζωής που εσείς θέλετε.

3. Δεν αποφεύγουν τις αλλαγές

Αν και αισθανόμαστε καλά όταν κινούμαστε σε οικεία πλαίσια, το να αποφεύγουμε νέες προκλήσεις είναι ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο στο να ζήσουμε μια γεμάτη και πλούσια ζωή. Το να αναγνωρίζουμε πότε αποφεύγουμε την αλλαγή λόγω της δυσφορίας ή της αναστάτωσης που αναπόφευκτα επιφέρει μέχρι ένα βαθμό, είναι ένα πρώτο σημαντικό βήμα στην διαδικασία βελτίωσης της ζωής μας. Στόχος πρέπει να είναι η διαχείριση και η αντιμετώπιση αυτής της δυσφορίας και όχι η αποφυγή της, καθώς έτσι θα αποκτήσουμε χρήσιμες δεξιότητες στην αντιμετώπιση δυσκολιών στη ζωή μας.

4. Δεν αναλώνονται σε πράγματα που δεν μπορούν να αλλάξουν

Συχνά ανησυχούμε για τα λάθος πράγματα. Αντί να προετοιμαστούμε για την καταιγίδα, ευχόμαστε να μην έρθει. Αντί να αλλάξουμε τον εαυτό μας, παλεύουμε να αλλάξουμε τον άλλον. Η συνεχής προσπάθεια να αλλάξουμε αυτά που δεν μπορούμε να ελέγξουμε μας αφήνει τελικά με μια αίσθηση απελπισίας και ανημπόριας. Αν όμως επενδύαμε αυτήν την ίδια ενέργεια σε πράγματα που υπόκεινται στον έλεγχο μας, θα ήμασταν πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι για όποια δυσκολία εμφανίζονταν στο δρόμο μας. Η αλλαγή αφορά σχεδόν πάντα τη δική μας οπτική στα πράγματα και τη δική μας συμπεριφορά.

5. Δεν ανησυχούν για το αν ευχαριστούν τους άλλους

Το να λέμε ή να κάνουμε πράγματα από φόβο μήπως δυσαρεστήσουμε τους άλλους σημαίνει ότι τελικά δεν ζούμε σύμφωνα με τα δικά μας θέλω αλλά σύμφωνα με τα κριτήρια των άλλων. Αυτό σε βάθος χρόνου μας αφήνει με μια αίσθηση κενότητας και ανικανοποίητου. Ζώντας σύμφωνα με αυτό που θέλουν οι άλλοι μας εμποδίζει από το να ανακαλύψουμε τι θέλουμε εμείς. Χρειάζεται σίγουρα κουράγιο και δύναμη για να υποστηρίξουμε μια ζωή σύντονη με τις αξίες μας αλλά αυτό τελικά θα μας φέρει πιο κοντά στην ευτυχία και στην αυτοπραγμάτωση.

6. Δεν φοβούνται να πάρουν υπολογισμένα ρίσκα

Κάθε μέρα παίρνουμε δεκάδες αν όχι εκατοντάδες αποφάσεις χωρίς να πολυπροβληματιστούμε για το ρίσκο που εμπεριέχουν. Είτε αποφασίζουμε για το αν θα φορέσουμε κράνος στη μηχανή ή αν θα πάρουμε δάνειο, βασίζουμε τις αποφάσεις μας στα συναισθήματα μας και όχι στο πραγματικό επίπεδο ρίσκου. Η λήψη αποφάσεων βάση του φόβου μας δεν είναι και ο πιο ακριβής τρόπος υπολογισμού του ρίσκου. Τα συναισθήματα είναι συχνά παράλογα και αναξιόπιστα. Ο υπολογισμός συνεπώς του ρίσκου που εμπεριέχουν οι αποφάσεις μας, διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό το ότι κάνουμε τις σωστές επιλογές.

7. Δεν ζουν το παρελθόν

Αν και το να αναστοχαζόμαστε το παρελθόν και να μαθαίνουμε από αυτό είναι μια χρήσιμη διαδικασία στο χτίσιμο της ψυχικής ανθεκτικότητας, το να το αναμασούμε μπορεί να είναι καταστροφικό. Η συμφιλίωση με το παρελθόν ώστε να ζήσουμε στο παρόν και να σχεδιάσουμε το μέλλον μπορεί να είναι αρκετά επίπονη διαδικασία, ειδικά αν βιώσαμε πολλές κακοτυχίες. Είναι ωστόσο απαραίτητο βήμα για να βελτιώσουμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας γενικότερα

8. Δεν επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη

Το ιδανικό θα ήταν να διδασκόμασταν από κάθε λάθος μας και να μην το επαναλαμβάναμε δεύτερη φορά. Αλλά η αλήθεια είναι ότι έχουμε την τάση να επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη στο χρόνο. Το να μάθουμε από τα λάθη μας απαιτεί ταπεινότητα και την προθυμία να αναζητήσουμε νέες τεχνικές για να γίνουμε καλύτεροι. Οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι δεν κρύβονται από τα λάθη τους αλλά προσπαθούν να τα μετατρέψουν σε ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη.

9. Δεν μισούν την επιτυχία των άλλων

Η προαγωγή ενός συναδέλφου ή τα κατορθώματα ενός φίλου μπορεί να μας προκαλέσουν συναισθήματα φθόνου. Το να μισούμε την επιτυχία των άλλων όμως θα μας εμποδίσει απλώς από το να πετύχουμε το δικό μας στόχο καθώς αναλώνουμε ενέργεια στο τι κάνουν οι άλλοι δεν αφοσιωνόμαστε ικανοποιητικά στους δικούς μας στόχους. Άλλωστε το πόσο πετυχημένοι είναι οι άλλοι δεν λέει κάτι για τη δική μας επιτυχία ή αποτυχία: μόνο οι πράξεις μας μπορούν τα το καθορίσουν αυτό.

10. Δεν τα παρατούν στην αποτυχία

Είναι αναμενόμενο να νιώθουμε απογοητευμένοι και αποκαρδιωμένοι όταν οι πρώτες προσπάθειες μας αποτυγχάνουν. Από μικροί μαθαίνουμε πως οι αποτυχία είναι κάτι κακό αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να πετύχουμε αν πρώτα δεν έχουμε αποτύχει. Οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται την αποτυχία ως απόδειξη ότι ωθούν τον εαυτό τους στα όρια του, στην προσπάθεια τους να εκπληρώσουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.

11. Δεν φοβούνται να μείνουν μόνοι τους

Η μοναξιά έχει για πολλούς ανθρώπους στην εποχή μας αρνητικό περιεχόμενο. Πολλοί άνθρωποι την αποφεύγουν γιατί νιώθουν δυσφορία μόνοι τους καθώς το περιεχόμενο των σκέψεων τους παίρνει αρνητική τροχιά. Κι όμως το να περνάμε χρόνο με τον εαυτό μας είναι απαραίτητο συστατικό στην ψυχική μας ενδυνάμωση. Οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι αναζητούν στιγμές μοναξιάς καθώς μπορούν έτσι να αναστοχαστούν αναφορικά με την πρόοδο τους, να κάνουν την αυτοκριτική τους και να θέσουν στόχους για το μέλλον.

12. Δεν πιστεύουν ότι η ζωή τους χρωστάει κάτι

Είναι αρκετά εύκολο να παγιδευτούμε μερικές φορές σε ένα σκεπτικό «ιδιοκτησίας». Το να περιμένουμε όμως από τη ζωή να μας επιστρέψει αυτά που θεωρούμε ότι μας χρωστάει δεν βοηθάει ως στάση ζωής. Αν αναλώνεστε στο να προσπαθείτε να πάρετε αυτά που θεωρείτε ότι αξίζετε, μάλλον δεν ασχολείστε με αυτά που έχετε να δώσετε. Και όλοι έχουν χαρίσματα που αξίζει να μοιραστούν, ανεξάρτητα με το όσο «δίκαιη συμφωνία» τους έκανε η ζωή. Δίνοντας άλλωστε είναι ο πιο σίγουρος τρόπος να πάρεις πίσω.

13. Δεν περιμένουν άμεσα αποτελέσματα

Δεν θα ήταν ωραία αν όλα γίνονταν με το πάτημα ενός κουμπιού; Έχουμε τόσο συνηθίσει στην ελαχιστοποίηση του χρόνου αναμονής που αρχίζουμε να πιστεύουμε ότι όλα πρέπει να γίνονται γρήγορα. Αλλά η προσωπική ανάπτυξη επιτυγχάνεται με ρυθμούς χελώνας και όχι με ταχύτητα φωτός. Είτε προσπαθείτε να χάσετε κιλά, είτε να αναπτύξετε μια στάση ευγνωμοσύνης, χρειάζεται χρόνο και σταθερότητα. Αν περιμένετε γρήγορα αποτελέσματα το μόνο σίγουρο είναι η απογοήτευση. Οι ψυχικά δυνατοί άνθρωποι ξέρουν πως η αληθινή αλλαγή χρειάζεται χρόνο και είναι πρόθυμοι να δουλέψουν σκληρά προκειμένου να δουν αποτελέσματα.

Τα καλά νέα είναι ότι όλοι έχουν την ικανότητα να χτίσουν ψυχική δύναμη. Για να το πετύχετε όμως χρειάζεται να αναπτύξετε αυτογνωσία για τις αυτοκαταστροφικές σκέψεις, συμπεριφορές και συναισθήματα που σας εμποδίζουν από το αναπτύξετε τις δυνατότητες σας στο έπακρο. Την αυτογνωσία θα πρέπει να ακολουθήσει η προσπάθεια αλλαγής μέσα από συνεχή εξάσκηση. Τίποτα δεν είναι εύκολο. Δεν είναι όμως και ακατόρθωτο.

Βάλια Παυλίδου - Ψυχολόγος

Μsc Κοινωνικής Κλινικής Ψυχολογίας ΑΠΘ, Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία

Βασισμένο στο άρθρο : 13 things Mentally Strong People Don't Do

Βασισμένο στο βιβλίο της Amy Morin, «13 Things Mentally Strong People Don't Do: Take Back Your Power, Embrace Change, Face Your Fears, and Train Your Brain for Happiness and Success»

psychologytoday.com

Πηγή: valiapavlidou.blogspot.gr